Mikroplastikoen eta nano-plastikoen ondorioak gero eta ageriagoak dira osasunean, eta zientzialariek neurri zorrotzagoak eskatu dituzte pertsonen esposizioa mugatzeko. Lau urteko ikerketa-lanaren ostean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak (UAB) gidatutako PlasticHeal proiektuaren emaitzak aurkeztu dituzte, plastiko partikula txiki horiek gorputzean barneratu eta osasunean izan ditzaketen ondorioak argituz.
Plastikoa: iraultza bat, baina baita arazo bat ere
Plastikoa XX. mendearen hasieratik erabili izan da bere malgutasuna, iraunkortasuna eta ekoizpen merkeagatik. Sektore askotan funtsezkoa izan den arren, gaur egun kontsumo masiboak ingurumen-kutsadura larri bat eragin du, eta horrek osasunean ere ondorioak izan ditzake. «Urtero 300 milioi tona plastiko ekoizten dira, eta gehienak erabilera bakarrekoak dira», ohartarazi du Alba Hernandez UABko ikertzaileak.
Joera aldatzen ez bada, hurrengo hogei urteetan plastiko ekoizpena bikoiztu daitekeela aurreikusi dute adituek. Arazo nagusietako bat da plastikoaren zati txiki bat bakarrik birziklatzen dela, eta milioika tona ingurunean pilatzen dela, ondorio latzak ekarriz.
Mikroplastikoak eta nano-plastikoak non daude?
Plastikoek denborarekin degradatzen dutenean, mikroplastikoak eta nano-plastikoak sortzen dira. Partikula txiki horiek elikagaietan, ur edangarrian eta arnasten dugun airean aurkitu dira. «Gizakiok partikula horiek irensten eta arnasten ditugu, eta tamaina oso txikia badute, gorputzean sakon barneratu daitezke», azaldu du Hernandezek.
Ikerketek erakutsi dute nano-plastikoek odol-uholdera iristeko gaitasuna dutela, hortik organoetara barreiatzeko. Horrek gaixotasun kronikoak, digestio-arazoak eta minbizia eragin ditzakeela susmatzen da, baina oraindik ikerketa sakonagoak behar dira lotura zehatza zehazteko.
Zientzialarien eskaera: arau zorrotzagoak eta babes neurriak
PlasticHeal proiektuaren arduradunek argi dute: osasuna babesteko neurriak indartu behar dira. «Zientziaren bidez arriskuak kuantifikatu eta esposizioa mugatzeko neurriak ezarri behar dira», adierazi dute. Lege eta politika zorrotzagoak ezarri behar dira plastikoen kutsadurari aurre egiteko.
Ikertzaileek azpimarratu dute mikroplastiko eta nano-plastikoen efektuak hobeto ulertzeak gaixotasun batzuen tratamenduan lagun dezakeela. «Ingurumen osasuntsuago batek onura ekarriko die pertsona guztiei», gehitu du Hernandezek.
Etorkizuneko erronkak eta prebentzioa
Arazo honi aurre egiteko kontsumo-ohiturak aldatzea eta alternatiba berriak garatzea beharrezkoa da. Plastiko mota desberdinek dituzten ondorioak aztertzen jarraituko dute ikertzaileek, eta gobernuek hartu beharreko neurriak definitzen lagunduko dute.
Zientzialariek kontsumitzaileak informatu eta plastikoen esposizioa gutxitzeko ekimenak bultzatu nahi dituzte. Hala ere, azpimarratu dute ez dela erraza arriskuen eragina kuantifikatzea, eta ikerketa gehiago behar direla esposizio-maila eta horren ondorioak zehazteko.
«Badakigu DNAn, digestio-sisteman eta hainbat gaixotasunetan eragin ditzaketela, baina horri buruzko informazioa oraindik osatu behar da», ohartarazi du Hernandezek. Horregatik, plastikoen kutsaduraren aurkako politika zorrotzagoak eta osasun-neurri prebentiboak ezartzea premiazkoa da.
