Tenperaturen igoerak energia eskaria areagotu du mundu osoan. Energiaren Nazioarteko Agentziaren (IEA) azken txostenaren arabera, 2024an elektrizitatearen kontsumoa nabarmen hazi zen, batez ere aire girotua bezalako teknologien erabilera handiagatik. Horrela, berotegi efektuko gasen isuriak %0,8 handitu ziren, eta energia eskaria, berriz, %2,2 (aurreko hamarkadan %1,3 izan zen batez beste).
Elektrizitatearen gorakada: auto elektrikoak eta datu zentroak
IEAk nabarmendu du auto elektrikoen eta datu zentroen hedapena direla energiaren eskariaren hazkundearen atzean dauden beste bi faktore nagusi. Fatih Birol IEAko zuzendari exekutiboaren hitzetan, «elektrizitatearen erabilera azkar handitzen ari da, eta horrek irauli egiten du ekonomia aurreratuetan lortutako murrizketa».
Iturri berriztagarriak gora, baina erregai fosilak presente
2024an munduko elektrizitatearen %80 energia berriztagarrien eta nuklearraren bidez sortu zen. Berriztagarrien instalazioetan errekorra jarri zen 22. urtez jarraian, eta energia nuklearraren ekoizpena ere handitu egin zen.
Hala ere, eskari berriak erregai fosilen erabilera ere bultzatu du: gas naturalak %28, ikatzak %15 eta petrolioak %11 bete zuten. Energia berriztagarriek %38 eta nuklearrak %8.
Gasaren kontsumoa izan da gehien handitu dena: %2,7. Hori dela eta, gasarekin lotutako CO₂ isurketak ere %2,5 igo dira. Ikatzaren erabilerak %1 egin du gora, batez ere Txinan, Indian eta Asiako hego-ekialdean. AEBetan eta Europan, aldiz, behera egin du.
Petrolioa: erabilera mugatzen, baina emisioak mantenduz
Petrolioaren eskaria %0,8 handitu da, baina 2023an baino gutxiago (%1,9). Hori garraioaren elektrifikazioari eta pandemiatik suspertze prozesuaren amaierari egotzi dio IEAk. Hala ere, petrolioarekin lotutako karbono isurketak %0,3 handitu dira, eta hegazkinek eragindako emisioak %5,5.
Petrolioaren erabilera, gehienbat, industria petrokimikora mugatzen ari da (%70), eta honek beste sektore batzuek baino isuri gutxiago sortzen ditu.
Europa eta Asia: kontsumo igoera desberdinekin
Energia eskariaren hazkundearen %80 gorabidean diren ekonomiek eragin dute, nahiz eta Txinak eta Indiako hazkundea moteldu. Txinak %2,9 hazi zuen kontsumoa eta Indiakoak %4,9.
Europako Batasunean ere energia eskaria %0,5 handitu da, 2017tik lehen aldiz (2021 salbu). Arrazoia: aurreko bi urteetako prezio altuak jaitsi izana, eta energia berriztagarrien eta energia nuklearraren hazkundea, batez ere Frantzian.
AEBetan, energia kontsumoa %1,7 igo zen, eta Japonian, berriz, %1,2 jaitsi, azken urteetako joera berretsiz.
