Desgaitasunen bat duten haurrak eskolaz kanpoko jardueretatik kanpo geratzen ari direla salatu du Angel Gabilondo Espainiako Estatuko Herriaren Defendatzaileak. 2024ko urteko txostenean, kapitulu oso bat eskaini dio gaiari, eta bertan adierazi du premia bereziak dituzten haur askok ezin dutela parte hartu eskola-orduetatik kanpo antolatzen diren ekintzetan.
Txostenak jasotzen duenez, «familiengandik –bereziki amen partetik, zaintzaile nagusiak baitira– eta elkarteetatik kexa ugari jaso dira azken urtean». Kexa horietan salatzen da jarduera horiek ez direla egokitzen desgaitasunen bat duten ikasleen beharretara, eta ez dela bermatzen haur horiek ere parte har dezaketen jarduera-eskaintza duin bat.
Arrazoien atzean: egokitzapen eza eta prestakuntza falta
Eskolaz kanpoko jardueren bazterketa hainbat arrazoik eragiten dute: jarduera horiek askotan ez daude haur guztientzako egokituta; monitoreek ez dute behar adinako prestakuntzarik desgaitasunak dituzten ikasleei arreta emateko; eta jarduerak irisgarririk ez duten lekuetan egiten dira.
Gabilondok ohartarazi duenez, «ikastetxeek eskaintzen dituzten ekintzak hezkuntza proiektuaren parte dira, eta hortaz, behar bereziko ikasleentzat egokituak egon behar dute». Ez da nahikoa aukera ematea, baizik eta aukera horiek benetan baliagarriak eta irisgarriak izatea behar dute.
Aisialdi inklusibo baten aldeko aldarria
Herriaren Defendatzailearen arabera, jarduera hauek garrantzi handikoa dute haur guztientzat, baina bereziki desgaitasun fisiko edo intelektualak dituztenentzat: «Aisialdirako aukera izateaz gain, osasunerako onuragarriak dira eta harreman sozialak garatzeko oso egokiak». Horrez gain, gurasoen eta zaintzaileen kontziliaziorako ere «funtsezko tresna» direla azpimarratu du.
Horregatik, administrazioei eskatu die jarduerak egoki antolatzeko, eta monitore edo arduradunek behar adinako prestakuntza izan dezaten, haur guztien parte-hartzea bermatzeko.
Desgaitasunen profila
Desgaitasunaren Espainiako Behatokiaren arabera, premia bereziak dituzten haur gehienek autismoaren espektroko nahasmenduren bat dute; haien atzetik, desgaitasun intelektuala dutenak, jarrera nahasmendu larridunak dituztenak eta mugikortasun murriztua dutenak datoz. Entzumen- edo ikusmen-desgaitasuna duten haurrak ere badira, nahiz eta gutxiagotan agertu.
Horrela, gero eta agerikoagoa da hezkuntza inklusiboaz haratago, aisialdi inklusiboaren aldeko urrats sendoak ere eman behar direla, inor atzean ez uzteko.
