Frantzisko aita santuaren agintaldiari amaiera emateko atarian, Eliza katolikoak aita santu berria hautatzeko prozesuaren azken prestaketak burutu ditu Vatikanoan. Atzo arratsaldean, Done Petrin ospatu zen azken meza, eta Kapera Sistinoko teilatuko tximinia ere probatu zuten, mundu osoak itxaroten duen fumata zuria iragartzeko prest uzteko.
Asteazken honetan, maiatzaren 7an, hasiko da ofizialki konklabea, eta bertan 133 kardinalek parte hartuko dute, isilpeko bozketen bidez Frantziskoren ondorengoa aukeratzeko. Aurreko konklabeek erakutsi duten moduan, prozesuak bi edo hiru egun irautea aurreikusten da.
Zer da konklabea eta nola funtzionatzen du?
Aita santuaren hautaketa Eliza katolikoaren prozesurik esanguratsuena da, eta erritu zorrotzak eta protokolo zehatzak jarraitzen ditu. Bozketak Kapera Sistinoan egingo dira, eta parte-hartzaileek bi aldiz bozkatuko dute goizean eta beste bi aldiz arratsaldean. Hautagai batek aita santu izendatua izateko, botoen bi heren behar ditu: oraingoan, 88 boto.
Bozketa bakoitzaren ondoren, paperak erre egingo dituzte, eta horien keak adieraziko du emaitza: ke beltza aita santua hautatu ez denean eta fumata zuria hautatua izan denean. Behin hautagaia aukeratua izan eta onartzen badu kargua, elizaren buruzagi gisa hartuko du lekukoa.
Egunak eta une garrantzitsuak
Konklabearen aurretik, hainbat hitzordu esanguratsu dituzte kardinalek:
- Maiatzaren 5ean, bilera bi egingo dituzte, eguna prestatze aldera.
- Maiatzaren 6an, Santa Marta etxean afaltzeko elkartuko dira, eta ordutik aurrera isolatuta egongo dira.
- Maiatzaren 7an, Giovanni Battista Re kardinalak hasierako meza zuzenduko du 08:00etan (GMT), eta arratsaldeko 14:30ean (GMT) Kapera Sistinora egingo dute prozesioa “Veni Creator Spiritus” kantuarekin, Espiritu Santuaren laguntza eskatuz.
Bozketa horren ondoren, lehen fumata ager daiteke; eta litekeena da hautagai nagusi baten izena jada indarra hartzen hastea.
Konklabe historiko baten aurrean
Aurtengo konklabeak badu berezitasunik. Inoiz baino herrialde gehiago izango dira ordezkatuta: 70 guztira, horien artean lehen aldiz parte hartuko duten 12, hala nola Haiti, Cabo Verde, Papua Ginea Berria, Suedia edo Sudan.
Kardinal gehienak —108— Frantziskok berak izendatu zituen, eta gehiengo hori ikusita, oraingo aita santuak izan dituen ikuspegiak nolabait eragina izan dezake ondorengoaren hautaketan ere.
Kopuruari dagokionez, 133 kardinal izango dira bozkatzeko eskubidea dutenak, nahiz eta hasiera batean 135 izatea aurreikusten zen. Bi baja izan dira azken unean: Antonio Cañizares espainiarra eta John Njue kenyarra.
Adina, jatorria eta bitxikeriak
Kardinalek batez beste 72 urte dituzte, eta gazteenak 45 ditu: Mikola Bychok, Melbourneko gotzaina, Ukrainan jaioa. Zaharrenak, berriz, Carlos Osoro Sierra espainiarra da, 80 urterekin.
Kontinenteen arabera, Europak du ordezkaritza handiena (53 kardinal), eta atzetik datoz Amerika (37), Asia (23), Afrika (18) eta Ozeania (4). Herrialdeka, Italia da nagusi (17 kardinal), AEB (10) eta Brasil (7) bezalako herrialdeek jarraituta.
Aita santu berria: zein izango da norabidea?
Ez dago hautagai ofizialik oraindik, baina aurreko konklabeetan gertatu bezala, hainbat izen entzuten hasiak dira giroan. Elizak aurretik dituen erronkak ez dira nolanahikoak: belaunaldi gazteen urruntzea, eskandaluak, barneko eztabaidak eta Elizaren eginkizunaren berrikuspena mundu mailako testuinguru batean.
Azkenean, Kapera Sistinoko tximiniatik aterako den ke zuria izango da guztiaren erantzuna. Munduak arnasa hartuko du une horretan, eta Frantziskoren ondorengoak Eliza katolikoaren historia berri bat idazten hasiko du.
