Klima-aldaketara egokitzeko orduan, Europako hiri gehienak ez dira behar besteko pausorik ematen ari, eta arrisku gero eta handiagoen aurrean babesgabe geratzen dira. Hala ondorioztatu du Basque Centre for Climate Change (BC3) zentroak argitaratu berri duen ikerketa batek Nature Climate Change aldizkarian.
Azterketak erakutsi du hirien egokitzapen-planen %70 inguruk ez dutela inolako diru-iturri finkorik, eta horrek nabarmen mugatzen du ekintza horien benetako eraginkortasuna. Gainera, ikerketaren arabera, plan horietako gehienek ez dute komunitate kalteberak kontuan hartzen, ezta euren parte-hartzea bermatzen ere.
Arriskua handitzen eta ahuleziak larritzen
Marta Olazabal BC3ko ikertzailearen hitzetan, «Europa munduko beste eskualdeak baino bi aldiz azkarrago berotzen ari da, eta gure hirietako biztanleria gero eta gehiago dago uholde, bero-bolada edo suteen moduko arriskuen menpe». Egoera larri honen aurrean, Olazabalek azpimarratu du planek «datuetan oinarrituta eta ikuspegi inklusiboarekin» jardun behar dutela, komunitate ahulenak bazterrean utzi gabe.
Lanak aztertutako 167 hiri-planen artean, soilik %1ek hartu dituzte kontuan eraginkortasunez pertsona kalteberak —adinekoak, baliabide gutxiko herritarrak edo gutxiengo etnikoak—. Horrek, ikertzaileen arabera, «gizarte-ekitatearen gabezia sistematikoa» erakusten du.
Diagnosi zorrotza eta koherentziaren premia
Europako 28 herrialdetan 885 hiriren planak aztertzen ari dira EURO-LCP proiektuaren baitan. Ikerketaren koordinatzaile Diana Reckienek azaldu duenez, ikerketak bost koherentzia-ardatz hartu ditu kontuan: arriskuak eta helburuak uztartzea, sektoreen arteko lerrokatzea, komunitate kalteberentzako babes neurriak, euren parte-hartzea plangintzan eta jarraipena egitea.
Ondorioetako bat kezkagarria da: plan askok arriskuak identifikatzen dituzte, baina ez dituzte horiei erantzuteko neurri egokiak hartzen, eta kasu askotan, aurre-ebaluaziorik gabe ezartzen dira ekintzak. Horrek, gainera, egokitzapen desegokiaren arriskua areagotzen du, baliabideen galera eta ahulezien areagotzea ekar ditzakeelako.
Ez da festa: egokitzapena ekintza da
Reckienek berak adierazi du: «Egokitzapena ezin da plan bat paper batean idaztera mugatu; sendoa eta bidezkoa izan behar du, bestela, kolektibo zaurgarrienak atzean geratuko dira». Ikerketak, gainera, tresna praktikoak proposatzen ditu hirientzat, euren plan klimatikoen barne-koherentzia hobetzeko eta egokitzapen-politika inklusiboagoak eraikitzeko.
Aurrerapauso batzuk, baina ez nahiko
Ikerketaren itxaropen-keinua ere bada: aztertutako planen %52k sektore-arriskuak eta egokitzapen-neurriak ongi uztartzen dituzte. Baina horrek ez du orekatzen gainerako hutsuneen pisua. Eta, batez ere, plan zaharragoetan nabari da arriskuen eta helburuen arteko lotura ahultzen dela.
Egokitzapen-plangintzaren hutsune horiek zuzentzea da orain helburu nagusia: koherentzia handiagoa, baliabide gehiago eta gizarte-justizia klima-politiken erdigunean jartzea.
