Ecologistas en Accion-ek kaleratutako ‘Zuzen-zuzenean zure hormonekin’ izeneko txostenaren arabera, 130 plagizida atzeman dituzte gure eguneroko elikagaietan, iaz baino %23 gehiago. Horietatik, 60 substantzia ez dira baimenduta daudenak Europar Batasunean, eta 15 ordezkatu beharrekoak dira, izan dituzten ondorio kaltegarriengatik: minbizia eragitea, ugalketa-arriskuak, endokrinoen nahasmendua, edo iraunkortasuna, bioakumulazioa eta toxikotasuna bezalako ezaugarriak dituztelako.
Gainera, 49 plagizida endokrinoen disruptoreak dira, hau da, sistema hormonalari erasotzen diotenak, eta 15 PFAS motako substantziak dira, “betiko produktu kimikoak” izenez ezagunak, oso iraunkorrak eta osasunarekin lotura dutenak.
Fruta eta barazkiak, gehien kutsatutakoak
Txostenak dioenez, elikagaien %37k plagiziden hondarrak dituzte, eta ehuneko hori %41era igotzen da fruta eta barazkien kasuan. Gehienetan legezko mugen barruan badaude ere, plagizida toxikoenekin dosirik txikienak ere osasunean eragina izan dezake.
Kistiñe Garcia Ecologistaseko kideak azaldu duenez, «elikagai guztien %24k bi plagizida edo gehiago dituzte, eta badira ale bakarrean bederatzi plagizida aurkitu diren kasuak». Haren ustez, «Administrazioek arreta berezia jarri beharko lukete efektu konbinatu horretan, osasun publikoko arazoa baita».
Inportatutako produktuak, kutsatuenak
Azterketak erakusten duenez, plagizida debekatuen presentzia bikoitza da inportatutako elikagaietan: %10ean agertzen dira, bertako produktuen %4,7arekin alderatuta. Hala ere, Estatuko elikagaietan endokrinoen disruptore gehiago, ordezkatu beharreko substantzia gehiago eta PFAS gehiago daude.
Tokiko elikagai garbiagoak, baina ez nahikoa
Ecologistasek ohartarazi du kutsadurak ez duela soilik kontsumitzaileengan eragina: elikagaiak ekoizten dituzten pertsonen osasuna eta ingurunea bera ere kaltetuak dira. Hori dela eta, Espainiako Nekazaritza Ministerioari eskatu diote benetako babesa eman diezaiola toxikorik gabeko elikagaien ekoizpenari eta sustapenari, «landatze baldintza duinak eta bizi osasuntsua bermatzeko».
Era berean, herritarrei gomendatu diete tokiko eta sasoiko elikagaiak kontsumitzea, distantzia luzeko garraioak saihesteko eta kontserbazio plagizida gutxiago izateko. Hala ere, Koldo Hernandez Ecologistaseko ur-arloaren koordinatzailearen hitzetan, «ardura ez da banakakoa: elikagai osasuntsuak kontsumitzea eskubide bat da, eta Administrazioak bermatu beharko luke».
