Bad Bunnyk Lo que le paso a Hawaii kantuan sartu duen elementurik deigarriena coqui igelaren kantu ezaguna da. “Ko-kii” hotsagatik izendatua, igel hau Puerto Ricoko gauetako soinu bereizgarrietako bat da. Bi eta bost zentimetro arteko animaliatxo hauek ahots handia dute: arrak soilik abesten dute, bata lehiakideei mezu gisa eta bestea emeekin harremanak estutzeko asmoz.
Ez da edozein tokitan abesten dutenik: etxeetako leihoetan edo zuhaitzetako enborretan kokatzen dira, soinuak oihartzun handiagoa izan dezan.
Turisten eta bertakoen arteko tentsioa
Azken asteetan eztabaida beroa piztu da sare sozialetan. Redditen turismoari buruzko foro batean, erabiltzaile batek adierazi zuen jatetxe batean bikote batek spray bat erabiliz igelak isilarazi zituela eta bera ere halako produktu baten bila zebilela. Horrek haserrea piztu zuen puertorricarren artean.
Ekologistak eta herritarrak bat etorri dira: coquia ez da eragozpen bat, baizik eta arriskuan dagoen espezie bat eta identitatearen parte. Erreakzio horiei erantzunez, Bad Bunnyk abestiko igelaren hotsa nabarmentzen duen zatia sare sozialetan partekatu zuen, coquiaren aldeko keinua eginez.
Mehatxu ugari, ahots gutxiago
Coquien presentzia gero eta urriagoa da. Dagoeneko hiru espezie desagertu dira eta beste lau arriskuan daude. Ugaltzeko ezinbestekoa da abestea, baina haien ingurunea gero eta zailagoa da: 2017ko urakanek El Yunque basoa suntsitu zuten, eta urbanizazioak, lehorteek eta klima-aldaketak kalte handia eragin dute.
Turisten jokabidea ere ez da lagungarria. Zarata kentzeko helburuz produktu kimikoak erabiltzea edo igelak suntsitzea ohikoa da, baina horrek ekosistema oso bati egiten dio kalte.
Herri baten ikurra
Coquia ez da soilik animalia bat. Puerto Ricoko musikan, pinturan eta sinesmenetan sustraitutako sinboloa da, askotan herriaren erresistentziaren eta nortasunaren ikur modura ulertzen dena.
«Coquia isilarazten saiatzea herri bat isilaraztea bezalakoa da», diote bertako batzuek. Eta Bad Bunnyk ere mezu horrekin bat egin du, bere musikaren bidez munduari coquiaren taupada entzunaraziz.
