Alzheimerraren diagnostiko goiztiarra eta zehatza zailtzen duten hainbat oztopo nabarmendu dituzte Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan egindako bi ikerketa-proiektuk: mapEA eta Alma-Care. Lilly farmazia-enpresak aurkeztu ditu bi ekimen horiek, eta 140 aditu baino gehiagok parte hartu dute bertan, horietatik bederatzi euskal lurraldeetan aritzen direnak.
Egindako azterketen arabera, kontsultetan denborarik ez izatea, arreta maila desberdinen arteko koordinazio eskasa, geriatra kopuru urria eta prestakuntza espezifiko handiago baten beharra dira detekzio goiztiarra oztopatzen duten faktore nagusien artean.
Osakidetzan, sei hilabeteko atzerapenak lehen espezialistarengana iritsi arte
Txostenen arabera, Alzheimerra susmatzen zaien pazienteek sei hilabete inguru behar izaten dituzte arreta primariotik dagokien profesionaleraino bideratuak izateko. Lehen espezialistarengana joateko, beste sei hilabete gehiago igaro daitezke.
Diagnostiko fase goiztiarrei dagokienez, informazioa ematea ez dela nahikoa dio %56k, eta erabakiak aurrez hartzeko laguntza ere urri dela iritzi dio %78k.
Sistemaren mugek eragina dute: gaitasun eta baliabide faltak nabarmendu dituzte
Estatuko aditu guztiek adierazi dute kontsultetako denboraren eskasia eta profesionalen prestakuntza falta direla diagnosiaren aurkako oztopo nagusiak. Halaber, %56k salatu dute sistemaren gaitasun eta azpiegituren arazoak direla beste traba batzuk, gizartearen estigmak eta sentsibilizazio faltarekin batera.
Bestalde, adituek azpimarratu dute %57k soilik dakiela existitzen dela arreta primariotik neurologia edo geriatria zerbitzuetara bideratzeko protokolo bat, eta horren ezagutza maila moderatua dela.
Diagnostiko goiztiarra, erabakigarria
Pablo Martinez Lage doktoreak, CITA-Alzheimer Fundazioko Memoriaren Ikerketa eta Klinikaren Zentroko zuzendari zientifikoak, adierazi du:
«Oraindik ere, pertsonen diagnostiko azkar eta egokirako aukera desberdina da, bizi diren lekua kontuan hartuta».
CEAFAko zuzendari exekutiboa, Jesus Rodrigo, pazienteen ikuspegitik mintzatu da, eta hau nabarmendu du:
«Behar premiazkoena da diagnostiko goiztiarrerako sarbidea bermatzea. Horretarako, familia barruan oraindik ere existitzen den estigma gainditu behar da, egoera anomalo batzuk benetako arazo gisa onartzeko».
Azkenik, Jose A. Sacristan doktoreak, Lilly Espainia eta Portugalen zuzendari medikoak, honakoa adierazi du:
«Diagnostiko goiztiarra eta zehatza hobetzea eta Alzheimerraren kudeaketan aurrera egitea funtsezkoa da, pazienteei bizitza autonomo eta independente gehiago eskaintzeko».



