Koronabirusaren pandemian Espainiako Gobernuak ezohiko neurri bat hartu zuen: irakasleen prestakuntza masterra eskatzea bazter utzi zuen aldi baterako. Orain, hiru urte geroago, erkidego batzuk —Aragoi, Katalunia edo Gaztela Mantxa— formula horri eusten ari dira, irakasle falta larriari aurre egiteko. Irizpidea: edukiak menderatzen dituzten profesionalak irakaskuntzan sartzea, nahiz eta prestakuntza pedagogiko ofizialik ez izan.
ELGAren mezua: sarrera-bideak malgutzeko premia
Testuinguru honetan, ELGAk (Ekonomia, Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea) iradoki du Espainiako Estatuan irakaskuntzara sartzeko bideak gehiegi itxita daudela. «Beste arlo batzuetan trebatutakoak erakartzea erabakigarria izan daiteke irakasle gabeziari aurre egiteko», adierazi du erakundeak txosten batean.
Europako herrialde batzuetan bide alternatiboak erabilgarri daude eta horri esker profil anitzetako langileek irakasle izateko aukera dute. Espainian, aldiz, masterra ez dutenen kontratazioa ia erabat baztertzen da, eta honek aukera horiek oztopatzen ditu.
Hezkuntza Ministerioaren erantzuna: kalitatearen aldeko apustua
Gobernuak, bere aldetik, prest dago araudia birpentsatzeko, baina zuhurtziaz jokatzen ari da. Hezkuntza Ministerioak ohartarazi du prestakuntza osorik jaso ez duten irakasleek sistemaren kalitatea kaltetu dezaketela, eta horregatik, autonomia erkidegoen eskaerei muzin egin die momentuz.
Zer da benetan beharrezkoa irakasteko?
Zer da garrantzitsuagoa: ikasgai baten gaineko ezagutza akademikoa ala hori transmititzeko gaitasuna? Galdera horrek eztabaida sakona pizten du: prestakuntza pedagogikoa, didaktikoa eta psikologikoa beharrezkoa da ikasleekin harremanak kudeatzeko, aniztasunari aurre egiteko eta ikaskuntza eraginkorra sustatzeko.
Hala ere, hezkuntza masterrak ere kritikak jaso ditu: urtebeteko tramite bihurtu dela diote askok, eta ez duela formakuntza sakonik eskaintzen. Beste batzuek, berriz, diote benetako irtenbidea ez dela masterra kentzea, baizik eta eduki pedagogiko sendoagoa bermatzea, baita irakaskuntza mundutik kanpoko profesionalentzat ere.
Irakaskuntza bera zalantzan?
Hezkuntza komunitatearen barnean galdera gehiago sortu dira:
- Zein da irakasleen benetako prestakuntza maila, eta non garatzen da gehien: masterrean ala praktiketan?
- Zenbateko garrantzia dute gaitasun emozionalek, komunikazioak edo ikasgelako erritmo ezberdinak kudeatzeko trebetasunek?
- Irakasleen rola eta funtzioa berdin ulertzen al dute eskola bereko irakasle guztiek?
Etorkizunera begira
Argi dago: irakasle eskasia erronka handia da, baina are handiagoa izan daiteke irakasleen prestakuntza eskasa. Aukera berriak bilatu behar dira, baina kalitatearen kontura ez. Ez da nahikoa irakats daitekeen jakitea; irakasten jakitea ere beharrezkoa da.
