Luxuzko urbanizazioak, azpiegitura erraldoiak eta turismoaren hazkundeak kalte nabarmena eragin diote Europako ingurumenean azken urteotan. The Guardian egunkariak gidatutako nazioarteko ikerketa baten arabera, 2018 eta 2023 artean, 9.000 kilometro koadro naturagune desagertu dira Europan —egunero 600 futbol zelairen parekoa— gizakion jarduerek bultzatuta.
Baliabide naturalak galtzen ari diren bitartean, lurrak beste helburu batzuetarako baliatzen ari dira: etxebizitzak, industria guneak eta luxuzko turismo instalazioak sortzeko, besteak beste. Prozesu horrek ez du eragin bakarra paisaian: elikadura segurtasuna bera ere kolokan jartzen du, landa eremuen eta soroen desagerpenaren ondorioz.
Urbanizazioaren aztarna
Txostenak adierazten du gehien bat etxebizitza, errepide eta kontsumo-gune berriek hartu dutela naturaren tokia. Hala ere, luxuaren inguruan eraikitako proiektu erraldoiek ere nabarmen eragiten dute: turismo esklusiborako portuak, golf zelaiak eta luxuzko hotelak paisaiaren zati bihurtu dira zenbait herrialdetan.
Kalte handiena jasan duten herrialdeak hauek dira:
- Turkia: 1.800 km² baino gehiago, Europa osoko galeraren bostena
- Polonia: 1.000 km²
- Frantzia: 950 km²
- Alemania: 720 km²
- Erresuma Batua: 604 km²
Diruak irabazten du, legearen barruan bada ere
Turkiako kasua esanguratsua da: Ezmir probintzian, Egeoko kostaldeko hezegune zabal bat desagerrarazi dute luxuzko yateentzako portua eraikitzeko. Enpresa sustatzaileek, hala nola Yatek, adierazi dute guztia “legearen barruan” egiten ari direla, baina GKE askok salatu dute naturaren suntsipena arauen barruan normalizatzen ari dela.
Portugalgo Algarve eskualdea ere antzeko bidean doa: babestutako kostalde batean 300 hektarea galduko dira golf zelaia eta konplexu turistiko baten eraikuntzan, eta horrek egunean 800.000 litro ur kontsumituko ditu.
Baztan, mapa horretan
Europako joera horretatik Euskal Herria ez da kanpo geratzen. Ikerketan ez da zehazki aipatzen, baina Baztango Aroztegia proiektua horren adibide argia da: 228 etxebizitza, luxuzko hotela eta golf zelaia barne dituen egitasmoak lurralde naturaletan eragin zuzena izango du, herritar ugarik aurka egin badute ere.
«Kaltea ez da metafora bat»
GKE ekologistek ohartarazi dute egoera larrian dagoela: «Europan gertatzen ari den kalte naturala ez da irudi literario bat; benetako galerak dira, mugarik gabeko hazkunde ekonomikoaren ondorio zuzenak».
Ingurumenaren galera ez da neurtu daitekeen azaleraren auzi hutsa: komunitateen oreka, elikadura burujabetza eta baliabide naturalen etorkizuna daude jokoan. Ikerketa honek dei argia egiten die eragile politikoei eta sozial guztiei: natura ez da merkatuaren logikan ulertu daitekeen aktibo bat, bizitzaren oinarria baizik.
