Euskal Herriko Erregistro Zibilaren azken datuek erakusten dute euskal izenek oraindik ere indar handia dutela gurasoen artean. 2022 eta 2024 artean jaiotako haurren artean, Ane izan da berriro neskatoentzako izen hautatuena, eta Oihan mutikoen artean gogokoena. Euskal gizartearen izendegian tradizioak eta joera berriek elkarrekin bizikidetza erakusten dute: batetik, izen klasikoak mantentzen dira; bestetik, izen berriek eta nazioartekoek gero eta presentzia handiagoa dute.
Neskatoen artean, Ane nagusi, baina Laia eta June ere gora
Neskatoentzako izenen zerrendan, Anek ez du lehiarik izan azken hamarkadetan —1998tik ez da lehen postutik mugitu—. Atzetik, Laia eta June datoz, eta horien ondotik Malen, Nora eta Nahia ageri dira. Hala ere, joera txiki batzuk ikusi dira azken urteetan: Maren sartu da 25 izen ohikoenen artean, eta Naia kanpoan geratu da. Gurasoen hautuetan aldaketa sotilak izan arren, euskal izenek jarraitzen dute gehien aukeratuen artean.
Mutikoen kasuan, Oihan da izen gogokoena, aurretik Martin eta Markel daudelarik. Zerrenda osatzeko, Julen, Aimar eta Luka ere gehien aukeratutakoen artean daude. Joera orokorrari begiratuta, izen laburrak eta bakunak dira nagusi gaur egun. Garai batean ohikoak ziren izen konposatuak —adibidez, Joseba, Juan Mari edo Mikel Jon— gero eta gutxiago erabiltzen dira.
Euskal izenen nagusitasuna, baina grafia aniztasunarekin
Euskarazko izenek nagusitasuna mantentzen dute, baina forma eta idazkeran aniztasun handia dago gaur egun. Izen beraren aldaera grafiko ezberdinak erabiltzen dira, hala nola Ane–Anne, June–Iune–Yune, edo Leire–Leyre. Erregistro Zibilak, gainera, aldaera horiek izen desberdintzat hartzen ditu.
Atzerriko amek ere euskal izenak aukeratzen dituzte
Euskal izenek atzerrian jaiotako amengandik ere gero eta babes handiagoa jasotzen dute: atzerriko amen %25ek izen euskaldunak hautatu zituen seme-alabentzat. Gehienetan alabentzat aukeratu zituzten, eta horrek erakusten du euskal izenen identitate-balioa gero eta zabalagoa dela.
Neskatoen artean, Alaia eta Ainara agertu dira hautatuenen artean, Amira, Sofia eta Sara bezalako izen internazionalekin batera. Mutikoen kasuan, berriz, Adam, Mohamed, Mateo, Rayan eta Liam dira nagusi; euskal izenen artean, Ander da lehen postuetan agertzen den bakarra.
Azken urteetako jaiotzek erakutsi dute gurasoen belaunaldiek ere euskal izenak maiz hautatu dituztela. Ama izan diren emakumeen artean —batez ere 1980ko eta 1990eko hamarkadetan jaiotakoak—, Maria, Leire, Nerea, Amaia, Ane, Laura, Ainhoa, Naiara, Maitane eta Janire dira ohikoenak.
Aiten kasuan, berriz, Mikel, Jon, Aitor, Iker, David, Asier, Iñigo, Ander, Xabier eta Javier dira gehien errepikatzen diren izenak. Garai horretan, izen konposatuak atzean geratu ziren, eta euskarazko izenek hartu zuten protagonismoa.
Tradizioa eta modernitatea, izendegian elkarrekin
Euskal izenak belaunaldiz belaunaldi mantendu dira, baina azken urteetan nazionalitate, hizkuntza eta kultura desberdinen eragina ere gero eta nabariagoa da. Izendegia, azken batean, gizartearen ispilu bihurtu da: pluralagoa, irekiagoa eta askotarikoagoa.
Hala ere, datuek erakusten dute euskarazko izenek oraindik pisu handia dutela, eta ez dirudi joera hori laster aldatuko denik. Ane eta Oihan dira horren erakusle garbiak —bi izen horiek sinbolizatzen dute, neurri batean, Euskal Herriko tradizioaren eta egungo belaunaldi berrien arteko lotura.
