Beasaingo CAF tren konpainia une zailean dago: Jerusalemen trenbide baten eraikuntzan parte hartzeagatik, Nazio Batuen Erakundeko Giza Eskubideen Goi Ordezkaritzak zerrenda beltzean sartu du. Horrek ondorio zuzenak izan ditzake bere jardunean, eta, bereziki, Bartzelonako metroarentzako tren berriak egiteko lehiaketan parte hartzeko aukeran.
Transports Metropolitans de Barcelona (TMB) konpainiak ezartzen duen klausula etiko batek dio NBEren zerrendan agertzen diren enpresek ezin dutela kontratu publikoetan parte hartu. CAF, orain arte TMBren hornitzaile nagusietako bat izan dena, egoera korapilatsuan aurkitu da orain, izan ere, jokoan 321 milioi euroko eskaintza dago.
Aurrekariak: Alstom ere izan zen baztertua
Ez da kasu bakana. Orain dela hilabete batzuk, Alstom konpainia frantsesak antzeko egoera bizi izan zuen, NBEren zerrendan agertzeagatik Bartzelonako metroaren kontratutik kanpo geratu zenean. Enpresak helegitea aurkeztu zuen, eta Santa Perpetua de Mogodan duen lantegiari esker, auzia eztabaidan dago oraindik.
Azken zerrenda eguneratuan, Alstom ez da gehiago ageri, baina CAF bai. Horrek aukera ireki du, eta orain Kataluniako Sektore Publikoko Kontratuen Auzitegiak erabakiko du CAFek lehiaketan parte hartzeko eskubidea izango duen ala ez. Erabakia abendura baino lehen hartu beharko da, orduan amaitzen baita eskaintzak aurkezteko epea.
Beasaingo enpresaren jarrera: “Giza eskubideak errespetatzen ditugu”
CAFek argi utzi du bere posizioa: giza eskubideak errespetatzen dituela eta Jerusalemen egiten ari diren lanek ez dutela legezko araurik urratzen. Enpresak gogorarazi du proiektua Shapir enpresa israeldarrarekin batera garatzen ari dela, eta kontratua eteteak “inplikazio juridiko oso konplexuak” izango lituzkeela.
Pradalesen babesa: “Ez da erabaki arina”
Egoeraren inguruan galdetuta, Eusko Jaurlaritzako lehendakari Imanol Pradalesek ere hartu du hitza Madrilen egindako Nueva Economia Forum-en. «CAFek ongi azaldu du nola kontrastatu duen gaia NBEko adituekin, baita nolako ondorioak izan ditzakeen kontratua hausteak ere», adierazi du lehendakariak, Beasaingo konpainiaren gardentasuna eta ardurazko jarrera azpimarratuz.
NBEren zerrenda: 160 enpresa, gehienak israeldarrak
NBEk argitaratutako azken zerrendaren arabera, 160 enpresa ari dira jarduten Israelgo okupaziopeko lurraldeetan. Horietatik 138 israeldarrak dira, eta 22 atzerritarrak; azken horien artean dago CAF, Euskal Herriko ordezkari bakarra.
Zerrenda hau presio tresna gisa erabiltzen da, nazioarteko komunitateak okupazioaren ondorioz sortutako jarduera ekonomikoak mugatzeko asmoz. Horren ondorioz, hainbat erakunde publiko eta administrazioek kontratazio-betok ezarri dituzte zerrenda horretan dauden enpresei.
Etorkizuna: lehiaketa gakoa eta irudi publikoaren erronka
CAFen etorkizuna ez dago soilik Bartzelonako kontratuaren menpe, baina honek pisu handia izango du datozen hilabeteetan. Beasaingo enpresak Espainiako eta Europako garraio-azpiegituretan presentzia zabala du, eta kasu honek irudi instituzionalean eta nazioarteko harremanetan eragin dezake.
Erabakia Kataluniako Auzitegiaren esku dago orain, eta bitartean, Beasaingo konpainiak bere kontratuaren zilegitasuna eta konpromiso soziala defendatzen jarraitzen du.