Urtarrilaren 10ean, Sare Herritarrak Bilboko kaleak berriz betetzea espero du, “Ezin da gehiago luzatu / No se puede alargar más” lelopean. Elkartearen esanetan, oraindik ere espetxe politikako salbuespenek errealitate “bidegabe eta atzerakoia” mantentzen dute, eta irtenbide justu eta humanitarioa eskatu dute euskal presoentzat.
«Bidearen azken zatia ez dadila alferrik luzatu. Gizarte osoari dei egiten diogu, kolore politikoetatik harago, elkarbizitzaren, bakearen eta konponbidearen alde elkarrekin egin dezagun», adierazi zuten asteazken honetan Gasteizen, Joseba Azkarragak eta Bego Atxak, Sareko bozeramaileek.
126 preso euskal herrian, eta salbuespenen zama oraindik presente
Sareko ordezkariek gogorarazi dute gaur egun 126 preso daudela guztira, horietatik 123 Euskal Herriko espetxeetan eta 3 Frantzian. Horiez gain, 63 lagun bigarren graduan jarraitzen dute, zigorraren erdia beteta izan arren, eta hori, elkartearen arabera, legearen aurkako atzerapen bat da.
Azkarragak eta Atxak azaldu dutenez, presoen laurden batek jada zigor handi baten zatia beteta dauka, baina ez dute baimenik ezta irteera programaturik ere izan: «Legeak berak dio zigorraren laurdena beteta, neurri horiek aplikatu daitezkeela, baina oraindik ez dira gauzatu».
“Ez da ulergarria erabaki arbitrarioetan oinarritutako eredua”
Bozeramaileen esanetan, Euskal Autonomia Erkidegoko espetxe eredu berriak ez luke salbuespenen logikan oinarritu behar. «Zaila da ulertzea zergatik ari diren oraindik irizpide arbitrario eta diskrezionalak aplikatzen. Pertsona guztiek ez dute prozesu bera izan behar, baina guztiek irizpide berdinak merezi dituzte», adierazi dute.
Era berean, eskatu diete EAEko espetxe arduradunei gardentasunez eta koherentziaz jokatzeko, “politikoki baldintzatutako salbuespenak alde batera utziz”.
Lege zaharrak eta inertzia politikoak oztopo
Sarek gogorarazi du gaur egun indarrean dauden lege batzuk “ad hoc” sortu zirela, garai gatazkatsuenetan, eta oraindik preso ohiei eskubideak mugatzen dizkietela. «Lege horiek orduan ere onartezinak ziren, eta gaur egun, ETA desagertu eta 15 urte baino gehiago igaro direnean, are bidegabeagoak dira», salatu dute.
Bestalde, elkarteak onartu du epaile eta fiskal askok azken urteetan jarrera irekiagoak erakutsi dituztela, baina oraindik justizia arloko “salbuespenen aztarna” geratzen dela.
“Aurrera egiteko garaia da”
Azkarragak eta Atxak adierazi dute “denbora galdu dela” eta orain dela amaitu behar salbuespenen aroa. «Urte asko igaro dira salbuespenak amaitu behar zirenetik. Ez dezagun egoera hau gehiago luzatu», ohartarazi dute.Halaber, azpimarratu dute presoen eskubideen aldeko borroka biktimek eta haien sufrimenduak aitortzeko eta errespetatzeko beharrarekin uztartu behar dela: «Indarkeria guztiek utzitako zauriak aitortzea eta konpontzea beharrezkoa da. Salbuespenen amaierak enpatia berriak sortuko ditu eta zauri sozialak ixteko aukera emango du».
Bilboko manifestazioa, elkarbizitzaren aldeko bidearen seinale
Sarek deitutako mobilizazioa, urtero bezala, milaka lagun bilduko ditu Bilbon, presoen eskubideen aldeko aldarria kalean berriro entzuteko asmoz. Elkartearen ustez, “konponbidearen azken urratsa” ez da juridikoa soilik, gizarte osoaren konpromisoa eskatzen du: «Orain da unea aurrera egiteko. Legea bete dadila, salbuespenik gabe, eta presoek legearen araberako irtenbide progresiboa izan dezatela. Beranduegi goaz», ondorioztatu dute.
