Beasaingo Ehunmilak trail ospetsuak ez du aurten egingo ibilbide malkartsua. Hemezortzi urtez martxan egon ondoren, antolakuntza taldeak etenaldia iragarri du, eta ez du argitu noiz arte luzatuko den. Erabakiaren arrazoi nagusiena nekea izan dela onartu dute: urte askotan makina erraldoi hau martxan mantentzeak pilatutako zama handia utzi die.
Halako ekitaldi batek aurrez lan amaigabea eskatzen du: baimenak, boluntarioen koordinazioa, hornidura guneak, ibilbideko seinaleak, komunikazioa, izen-emateen kudeaketa… Egituraz profesionalizatutako trailak gero eta gehiago badira ere, gehienetan boluntarioen eta herritarren konpromisoari esker egiten dira. Zuzendariak, Andoni Zubeldiak, argi utzi duenez, «urte hauetan guztietan jarraitu izan dugu, baina azken bi urteetan neke handia metatzen hasi zen, eta horrek erabaki hau ekarri du».
Astero zazpi lagun elkartzen ziren antolaketa lanetan, eta azken urteotan Mikel Valdibielso izan da gidaritza lanetan arduradun nagusia. Zubeldiaren esanetan, «Mikel aspalditik bigarren lerrora pasa nahi zuen, baina ez genuen gure burua ikusten errelebo hori hartzeko». Aurten, gainera, ez dute saiakerarik egin beste norbait taldean sartzeko: «Egoera atzera-bueltarik gabea zen».
Ehunmilak probak urteen poderioz aurrekontu gero eta handiagoa behar izan du, 280.000 eurotik gorakoa ere bai zenbait ediziotan. Hala ere, beti izan dute printzipio argi bat: korrikalarien alde egitea. «Guk geuk igotzen genuen Zelatunera igandeetan arropa saltzera, prezioak garestitu ordez», gogorarazi du Zubeldiak. «Askoz errazagoa litzateke korrikalari bakoitzari 10 edo 20 euro gehiago kobratzea, baina gure filosofiarekin ez zetorren bat».
Udalaren harridura
Beasaingo Udala izan da babesle nagusia, eta ezustean hartu du albistea. Zubeldiaren esanetan, «ez zuten ulertzen azken urtean dena ondo joanda erabaki hau hartzea». Hala ere, argi utzi du diruak ez lukeela oraingo egoera konponduko. «Erreleboa etorriko balitz, guk laguntza eskainiko genuke», gaineratu du.
Antolakuntzako kideek hitz iradokitzaile batekin laburbildu dute egoera: «Lasterketa ez da desagertu, zaintza intentsiboetan utzi dugu. Inor etorri eta aurrera ateratzeko gai bada, prest izango du guztia».
Aurrekariak: trail handiak desagertzen
Ehunmilaken egoera ez da salbuespena. 2016an, Galarleiz mendi maratoia eten zuten Ordunteko mendietan, Bizkaiko Aldundiak ezarritako murrizketengatik. Bere sortzailea, Pedro Galarza, gogoan du nola sortu zen ekimena: «New Yorkeko maratoitik itzulita, ikusi nuen guk ere genituela maratoi baterako mendien aukera». Urte askotan boluntario sare sendo baten laguntzaz antolatu zuten, baina ingurumen baldintza berriek ezinezko bihurtu zuten azken urteetan.
Bestalde, Azkaineko Skyrhune proba ere agurtu zen 2024an, hamar urteren ondoren. Arduradunek agerian utzi zuten diruaren presioak eraman zituela agur esatera: «Dortsalak bikoiztu edo hirukoiztu behar genituen prezioan, eta horretarako prest ez geundelako hartu genuen erabakia».
Trail munduaren erronkak
Nekeak, aurrekontu handiek, boluntarioen beharrak eta administrazioaren baldintzek antolakuntzak mugatzen dituztela nabari da gero eta gehiago. Baina guztiek gauza bera azpimarratu dute: korrikalarien babes eta esker onak izan dira bultzada handiena.
Ehunmilaken etorkizuna, beraz, irekita dago. Oraingoz geldirik badago ere, atea ez dago itxita: errelebo gogotsua agertuko balitz, egitura sendo eta esperientzia aberatsa aurkituko luke bidean.
