Karibeko urak sutan daude. Melissa urakana Jamaikaren hego-mendebaldetik sartu da asteartean, eta ordutik uhartea kolpatu du indar suntsitzaile ikaragarri batez. Haize-boladek 295 kilometro orduko abiadura hartu dute, eta euri-jasen eta itsas haizeen ondorioz, agintariek ohartarazi dute uholde eta hondamendi arrisku handia dagoela.
Saffir-Simpson eskalaren bosgarren mailara iritsi den urakana da Melissa, eta une honetan Atlantikoan denboraldi honetan sortu den zikloirik indartsuena da. Jamaikan, 240.000 herritar inguruk —biztanleriaren herenak— argindarrik gabe jarraitzen dute, eta egitura publiko askok kalteak jasan dituzte.
“Ezin diogu ausardiaz aurre egin”
Jamaikako Barne Arazoetarako ministroa, Desmond McKenzie, zuzen mintzatu da herritarrei: «Ez da ausartak izateko garaia. Urakan baten aurrean ez dago apusturik irabazteko aukerarik». Bere hitzetan, babesleku seguruetan geratzea da orain “neurri arduratsuena”, izan ere, haize bortitzek “egitura asko kolapsarazi” baititzakete eta euriteek “uholde orokorrak” eragin.
Presiorik baxuena urteetan eta mugimendu geldoa
AEBko Urakanen Zentroaren arabera, Melissa ez da ohiko urakana: “oso arriskutsua” izendatu dute, eta bere erdiguneak 892 milibarreko presio minimoa du —azken urteetan Atlantikoan erregistratu den txikienetako bat—.
Zenbat eta presio txikiagoa, orduan eta handiagoa da haizearen abiadura; horregatik, zikloiaren intentsitatea etengabe ari da handitzen.
Adituek azaldu dute, gainera, Melissa mugimendu oso motez doala —7 kilometro orduko abiaduran—, eta horrek eurite jarraitu eta pilaketa handiak ekarriko dituela. Epe laburrean, litekeena da lur-jausiak eta uholdeak gertatzea, batez ere mendialdeko eskualdeetan.
Aurrekari historikoak: 2005eko Katritik hona ez zen halakorik ikusi
Atlantikoan azken urteotan ikusi den urakan bortitzenetakoa da Melissa. Izan ere, 2005az geroztik lehen aldia da denboraldi berean hiru urakan edo gehiago iristen direla 5. kategoriara. Ordu hartan gertatu zen Katrina urakana, 1.800 hildako baino gehiago utzi zituena eta orain arteko erreferente beldurgarriena dena.
Meteorologoek adierazi dute Melissak “marka historikoak hautsi” ditzakeela eta azken hamarkadetako zikloi arriskutsuena bihurtu litekeela.
Bederatzi hildako eta beste herrialdeak alerta egoeran
Urakana joan den astean hasi zen osatzen, eta ordutik bederatzi lagun hil dira: hiru Jamaikan, hiru Haitin, bi Panaman eta bat Dominikar Errepublikan. Agintariek diote kopuru hori handitu litekeela, hainbat eskualdetan komunikazioak eten direlako eta larrialdi taldeak oraindik ez direlako leku guztietara iritsi.
Datorren orduetan, Melissak Kubako hego-ekialdea zeharkatuko du, eta ostegunerako Bahametara iritsiko dela espero dute. Herrialde bietan ebakuazio-neurriak aktibatu dira, eta biztanleei ohartarazi diete etxean geratzeko eta hornidura oinarrizkoak prest izateko.
Urakan baten atarian
Meteorologia zentroek gogorarazi dute Melissa ez dela soilik “beste urakan bat”, baizik eta klima-aldaketaren ondorioen adierazgarri kezkagarria. Itsasoko tenperatura altuek eta aire-masa beroek “indar handiagoa eta bizitza luzeagoa” ematen diete zikloi hauei.
«Melissak erakusten digu naturak oraindik zer indar duen, eta prest egon behar dugula», esan du Jamaikako meteorologo batek, egoera “oso larria eta eboluzio azkarrekoa” dela ohartaraziz.
