Jatetxe batera joan eta menua eskuetan hartu orduko, batzuek gozatzen dute aukeren artean, beste askok, ordea, estresa eta urduritasuna sentitzen dute. Aukera ugari, denbora gutxi eta “ondo aukeratu beharra” nahasketa perfektua dira menu antsietatea izeneko fenomenoa pizteko.
Prezzo jatetxe-kateak egindako azterlan baten arabera, pertsonen bi heren inguruk (%67) aitortu dute jatetxean aukeratzeko orduan ezinegona edo zalantza handia sentitzen dutela. 18 eta 24 urte bitarteko gazteak dira gehien kaltetutakoak, eta horien artean ehunekoa %86raino igotzen da.
Gazteen artean, zerbitzariarekin hitz egitea da erronka
Txostenean jasotako datuek erakusten dute Z belaunaldiko gazteek are zailtasun handiagoa dutela jatetxean erabaki bat hartzeko. Gehienentzat, ez da soilik platera aukeratzea; zerbitzariarekin harremana izatea bera bihurtzen da deserosoena.
Adituek azaldu dute pandemiaren urteek komunikazio-gaitasun sozialak ahuldu zituztela: ezezagunekin hitz egiteko ohitura galdu zen, eta horrek lotsaren eta ziurgabetasunaren hazkundea ekarri du. Horren ondorioz, askok lagunei uzten diete haien ordez aukeratzen edo aurrean duten lehen platera eskatzen dute, urduritasuna saihesteko.
Ekonomiaren eta ziurgabetasunaren pisua
Ez da faktore psikologiko hutsa: egoera ekonomikoak ere eragina du. Inkestatuen %40k adierazi du etxetik kanpo jatea ez zaiola erosoa iruditzen, aurrez menua eta prezioak ezagutzeko aukerarik ez badu. Soldata baxuak eta etorkizun ekonomikoari buruzko kezka orokorrak presio gehigarria dira askorentzat.
Aukera batek damua edo erruduntasuna ekar dezake, batez ere otordu bakoitza gastu garrantzitsua denean.
Dieta, intolerantziak eta gustu pertsonalak: beste zama bat
Aukeraren estresa ez da berdina guztientzat. Intolerantziak, elikadura-ohitura bereziak edo dieta zorrotzak dituzten pertsonek antsietate handiagoa senti dezakete, “oker” hautatzeko beldurrez. Beste batzuentzat, berriz, arazoa kontrakoa da: aukera gehiegi edukitzea.
Zenbat eta plater gehiago izan menuko orrialdeetan, orduan eta handiagoa izan daiteke damuaren eta zalantzaren sentsazioa. Askok sentitzen dute aukeratu ez duten horren inguruko pentsamendu obsesiboa: “Agian beste hori hobea zen”.
Presio soziala eta perfekzioaren bilaketa
Jateko hautua ez da soilik zapore kontua; presio sozialak ere badu bere eragina. Osasuntsu jatea, taldean ondo geratzea edo lagunen antzeko hautuak egitea askorentzat bilakatzen da segurtasun-modu.
Horrek, ordea, gozamena lausotzen du, eta jatetxean egotearen esperientzia estres-iturri bihurtzen da. Adituen arabera, “ondo aukeratu beharra” izaten da menu antsietatearen erro nagusietako bat.
Nola arindu jatetxean erabakiaren estresa
Adituek zenbait estrategia praktiko proposatzen dituzte egoera horri aurre egiteko. Lehenengoa, aurretiazko informazioa bilatzea: jatetxearen webgunea edo sare sozialak arakatzea, menua eta prezioak ezagutzeko. Horrela, presioa askoz txikiagoa izango da unean bertan.
Bestetik, zerbitzariari aholkuak eskatzea gomendatzen dute: normalean haiek dakite zein diren bezeroen plater gogokoenak edo sukaldariaren espezialitateak.
Eta ez da ideia txarra etxeko probak egitea: jatetxe beraren janaria banaketa bidez eskatu, plater bat probatu, eta gustukoa bada, hurrengoan bertara joatea.
Norberaren senari jarraitu
Azken batean, irtenbide errazena izan daiteke norberaren senari kasu egitea. Menua irakurtzean, beti dago begiak gehiago erakartzen duen aukera bat. Hori da normalean egokiena. Ez dago zertan “esperimentatu” behar beti; gustuko duzuna hautatzea ere esperientzia on baten parte da.
Eta osagaiei dagokienez, alergiak edo intolerantziak badira, galdetzea ez da gehiegikeria. Gero eta jatetxe gehiagok erabiltzen dituzte sinbolo eta oharrak elikagai horiek identifikatzeko, baina beti da hobea zuzenean baieztatzea.
Jateko plazera, ez erronka
Laneko bazkari batean sinpletasunak balio dezake, eta lagunekin afaltzera bazoaz, partekatzea izan daiteke soluzioa. Eta beti, aurrekontua eta kalitate-prezioa kontuan hartu. Helburua ez da menu perfektua topatzea, otorduaz gozatzeko aukera ez galtzea baizik.
Aditu batek laburbildu bezala: «Ez da jatetxean erabaki perfektua hartzea, momentua ondo bizitzea baizik».
