Eusko Legebiltzarrean egindako agerraldian, Denis Itxaso Etxebizitza eta Hiri Agenda sailburuak 2026rako aurrekontuaren ildo nagusiak azaldu ditu. Bere hitzetan, etxebizitza-politika da Jaurlaritzaren lehentasunen ardatzetako bat, eta aurrekontu berriak «borroka posizioan dauden kontuak» direla adierazi du, bizitoki duin eta eskuragarria bermatzeko erronkari aurre egiteko.
Itxasok azaldu duenez, Etxebizitza Sailaren eta haren menpeko Alokabide eta Visesa sozietate publikoen aurrekontu bateratua 596,1 milioi eurokoa izango da, hau da, aurreko urtekoa baino %14 gehiago. Horietatik, 502,2 milioi sailari berari dagozkio, %11,2ko igoerarekin.
“Etxebizitza ez da pribilegio bat”
Sailburuak gogorarazi du etxebizitza ez dela merkatuaren logikan soilik ulertu behar, baizik eta oinarrizko eskubide sozial gisa: «Euskadin etxebizitza ezin da pribilegio bat izan; legez aitortutako eskubidea da, eta gure ongizate-sistemaren zutabeetako bat».
Ildo horretan, plan berriak etxebizitza publikoaren eraikuntza eta irisgarritasuna sendotzea du helburu nagusi, herritar ororentzat aukera duinak eskaini ahal izateko.
Milaka etxebizitza berri 2026an
Aurrekontuaren bidez, 2026an babes publikoko 1.713 etxebizitza eta zuzkidura-bizitoki berri eraikiko dira. Horietatik 850 Gipuzkoan, 458 Bizkaian eta 158 Araban kokatuko dira. Guztira, datorren ekitaldian 3.669 etxebizitza eta bizitoki berri eraikitzea aurreikusten du Jaurlaritzak.
Lurraldeen artean, Gipuzkoa izango da jarduera handiena izango duena, 1.672 etxebizitza lanean eta 666 proiektu berri aurreikusita. Proiektuak Donostia, Irun, Ordizia, Andoain, Zumarraga eta Beizama artean banatuko dira. Bizkaian, lanak Bilbo, Sestao eta Getxo inguruan zentratuko dira (1.107 etxebizitza), eta Araban, berriz, 890 etxebizitza egingo dira, batez ere Gasteizen.
Alokairuaren aldeko apustua
Aurrekontuaren %75a alokairu-politiketara bideratuko da, guztira 343,6 milioi euro. Horien artean, Bizigune eta Gaztelagun programak nabarmenduko dira. Azken honek %15eko hazkundea izango du, 28,2 milioi euroko aurrekontura iritsiz, eta 9.500 gazte izango dira onuradun. Gainera, etxebizitzen erdia 36 urtetik beherakoentzat gordeko da, emantzipazioa sustatzeko.
Lurralde plangintza berria eta Visesaren rola
Beste berrikuntza garrantzitsu bat izango da Etxebizitzaren lehen Lurralde Plan Sektorialaren (LPS) garapena. Itxasoren esanetan, tresna horrek udalaz gaindiko ikuspegia ekarriko du eta politika publikoak koordinatzeko balioko du lurralde osoan.
Horrez gain, sailburuak iragarri du Visesa enpresa publikoa “berezko bitarteko” bilakatu nahi dutela, etxebizitza publikoen sustapena arintzeko eta administrazioaren prozesuak sinplifikatzeko.
“Erronka handi bati erantzuteko gaitasuna”
Aurkezpenaren amaieran, Itxasok nabarmendu du aurrekontuek garai berrietarako konpromiso irmoa islatzen dutela: «2026ko aurrekontuak gure garaiko erronka handiari aurre egiteko dugun gaitasuna indartzen du: etxebizitza duin, justu eta jasangarria izateko aukera bermatzea herritar guztientzat».
Sailburuaren hitzetan, datorren urteko aurrekontua ez da soilik zenbakien kontua, baizik eta etxebizitza-eskubidea errealitate bihurtzeko urrats estrategikoa.
