Eusko Legebiltzarrean lortutako akordio zabal baten ondoren, Eusko Jaurlaritzak 2026an Autonomoen Lan Kontseilua eratuko du, lan-baldintza propioak dituzten profesionalen eskubideak indartzeko eta haien beharrak politika publikoetan modu antolatuan txertatzeko. EH Bilduk egindako proposamenak jaso du EAJren eta PSEren babesa, eta, talde subiranistaren arabera, “aurrerapauso esanguratsua izango da Euskadiko ekonomia eta gizarte egituraren parte nagusia osatzen duen kolektibo honen alde”.
Ekimenak, besteak beste, elkarrizketa egonkorrerako gune bat sortzea du helburu, autonomoen ahotsa modu koordinatuan jasoko duena eta haien ordezkariak erabakiguneetan kokatuko dituena.
«Beharrezkoa da sektorearen errealitatea gertutik ezagutzea»
Akordioaren garrantzia nabarmendu du EH Bilduko legebiltzarkide Pazis Garciak, kontseilu berriak izango duen eginkizuna azpimarratuz. Bere esanetan, «autonomoen eta erakundeen arteko harreman egonkorra funtsezkoa da sektorearen eskubideak bermatzeko eta haien ahotsa erabakietan presente egon dadin».
Garciaren ustez, egitura honek aukera emango du parte-hartze bulego huts batetik harago joateko, “proposamenak, beharrak eta arazoak zuzen identifikatuta”.
Sektore anitza eta erronka askotakoa
Legebiltzarkideak nabarmendu du autonomoen munduan aniztasuna dela nagusi: «Autonomoen artean badaude hilero gutxieneko soldatara iristen ez direnak, eta baita 6.000 eurotik gora fakturatzen dutenak ere. Ez da posible egoera guztiak modu berean tratatzea, ez diru-sarreren ikuspegitik, ez jarduera motatik».
Sektoreko jarduerek —komertzio txikia, taxiak, lehen sektorea edo eraikuntza— eskakizun eta arazo oso ezberdinak dituztela gogorarazi du, eta horregatik ezinbestekoa dela “politika egokiak egiterakoan errealitate guztiak kontuan hartzea”.
Kotizazio-sistema, gaur egun, «erregresiboa»
Garciak fiskalitatearen inguruko irakurketa kritikoa ere egin du. Autonomoek 2023tik benetako diru-sarreren arabera kotizatzen duten arren, sistemak ez diela erantzun orekatuan kolektibo guztiei: «Gaur egungo sistemak errenta altuak dituztenak babesten ditu neurri handiagoan, eta jasotzen duten kuota askoz ere txikiagoa da errenta baxuen aldean».
Bere azalpenaren arabera, diru-sarrera txikien tartean dauden autonomoek diru-sarreren ia %30 bideratzen dute Gizarte Segurantzan kotizatzera, eta muturrean daudenek, berriz, %10 inguru. Horregatik, «ezin da denei tratamendu bera eman, sistemak berak desorekak sortzen dituelako».
Helburua: lan-babes handiagoa eta erabaki partekatuak
Autonomoen Lan Kontseiluak, akordioan jasotakoaren arabera, ahotsa emango die Euskadiko jarduera ekonomikoaren zutabeetako bati. Kontseilu berriak elkarrizketa kanal iraunkorra ezarriko du, sektorea antolatuta eta entzunda egon dadin, eta lan-esparruaren kalitatea hobetzeko neurriak proposatuko ditu.
2026an sortuko den organismoa Jaurlaritzaren ustez izango da «tresna erabakigarri bat», ekonomia osatzen duten eragile guztien artean oreka handiagoa lortzeko eta lan autonomoaren etorkizuneko erronkei modu koordinatuan heltzeko.
