SATSE sindikatuak plazaratutako azken txostenak agerian utzi du osasun arloko emakume langileek lanerako bidean jasaten duten presio sexistaren tamaina. Araba, Bizkai eta Gipuzkoan aritzen diren erizain eta fisioterapeuten erdiak inguruk adierazi du noizbait iruzkin iraingarriak, iruzkin desegokiak edo txiste matxistak entzun behar izan dituela.
Baina narratiba ez da hori bakarrik: profesionalen laurdenak espazio pertsonalean esku-hartze oldarkorrak pairatu ditu, eta %22,6k ukitu fisiko inposatuak salatu ditu. Inkestak badu beste datu deigarri bat ere: ia profesionalen herenak mespretxua edo gutxiespena sentitu du lan-erdian, eta %9,6k zita edo sexu harreman eskaera desegokiak jaso ditu, inolako baimenik gabe.
Azaroaren 25a atarian: indarkeria matxistaren adierazpen ezkutuak
Sindikatuak txostena “Bai, gertatzen da… jazarpena da” lemapean aurkeztu du, urte amaierako gogoeta sozialaren testuinguruan. Inkestan parte hartu duten 777 profesionalek argi utzi dute generoak baldintzatzen duela jasotzen duten tratua: galdekatutakoen %41,6k generoagatik jaso duela diskriminazio zuzena.
SATSEren arabera, sexu jazarpena eta emakumeen aurkako indarkeria biak dira «eguneroko lan-dinamikan berehala antzematen diren errealitateak», eta osasun zentroetan oraindik ere errotuta dauden botere-harremanen isla dira.
Isiltasunaren pisua: zergatik ez da salatzen?
Erasoen intentsitatea kezkagarria bada, isilarazitako kasuen kopurua are larriagoa da. Sindikatuaren kalkuluen arabera, jasandako erasoen %85 baino gehiago ez dira inon erregistratzen. Arrazoi nagusiak bi dira:
- Batetik, protokolo ofizialei buruzko ezjakintasuna.
- Bestetik, biktimak ez direla behar bezala babestuta sentitzen eta sistemarekiko mesfidantza handia.
Horrek erasoak ikusezin bihurtzen ditu eta, SATSEren esanetan, «egiturazko desberdintasunen ondoriozko muturreko egoerak» mantentzen laguntzen du.
Neurri sendoak eta ikuspegi integral baten beharra
Sindikatuak administrazioei eta osasun-erakundeei neurri ausartak eskatu dizkie egoerari buelta emateko. Horien artean:
- Jada existitzen diren protokoloei buruz informazioa zabaltzea, langileek benetan ezagut ditzaten.
- Langile guztientzat formazio derrigorrezkoa ezartzea, jarrera matxisten aurkako prebentzioa lehenetsiz.
- Sentsibilizazio kanpainak areagotzea osasun sare osoan.
- Jazarpen matxista lan-arrisku psikosozial gisa aitortzea.
- Biktimentzat babes juridikoa, laguntza psikologikoa eta arreta fisikoa bermatuko dituzten baliabideak jartzea.
SATSEren iritziz, aldaketa ez da soilik lan-eremuaren ardura: gizarte osoari dagokio jokabide matxistak normalizatzen dituzten inertziak haustea. Sindikatuak dioen bezala, «ez da nahikoa indarkeria salatzea; beharrezkoa da errotik aldatzea nola ulertzen ditugun boterea, zaintza eta errespetua lan munduan».
