Emakundek ‘’Ponle nombre’’ izeneko gida plazaratu du, ingurune digitalean gertatzen diren indarkeria matxistak antzematen laguntzeko. Helburua sareetan oharkabean pasatzen diren jarrerak eta eraso moduak izendatzea, eta gazteen artean alfabetizazio digitala indartzea da, Interneteko harremanak osasuntsuagoak eta seguruagoak izan daitezen.
Aurkezpena Gasteizen eta egile-taldearen parte-hartzea
Dokumentua Gasteizen aurkeztu dute Emakundeko zuzendari Miren Elgarrestak eta Deustuko Unibertsitateko irakasle Estibaliz Linares-ek. Linares-ek, Zaloa Lafuente eta Iratxe Rodriguezekin batera, gida idatzi duen taldean parte hartu du. Argitalpena bereziki gazteei zuzentzen zaie, sareko dinamika kaltegarriak identifikatzeko tresnak eskura ditzaten.
«Ez da Interneten bakarrik gertatzen den fenomenoa»
Aurkezpenean, Emakundeko zuzendariak azpimarratu du ziber-indarkeria ez dela sareetatik kanpoko errealitatetik bereizia: «Ez da fenomeno isolatua, baizik eta desberdintasunaren eta emakumeen aurkako indarkeria estrukturalaren testuinguru zabalago batean kokatzen da, mendez mende iraun duen eta konektibitatearen aroan ere jarraitzen duen indarkeria batean».
Elgarrestak ohartarazi du, gainera, sareko indarkeriak bere ezaugarri propioak dituela: berehalakotasuna, hiper-konektibitatea eta anonimotasuna, eta horrek ondorioak larriagotu ditzake.
Sareko abiapuntua eta arriskuen hedapena
Gidak planteatzen duen markoan, ziber-indarkeria egoerak batzuetan sare sozialen bidezko trukeetan hasten direla jasotzen da, adingabeekin ere bai, eta kasu larrienetan aurrez aurreko topaketetan sexu-indarkeria ekintzekin amaitu daitezkeela.
Elgarrestaren esanetan, anonimotasunak arriskua handitzen du, eta sareen irismenak eta zabalkunde azkarrak kaltea biderkatu dezake: «Indarkeria sare sozialetako trukeekin has daiteke, adingabeekin adibidez, eta amaieran sexu-indarkeria ekintzak egiten diren topaketetan bukatu. Anonimotasuna sareen arriskuetako bat da; baita irismena eta hedapen azkarra ere».
Zein ziber-indarkeria mota identifikatzen ditu gidak?
Estibaliz Linares-ek azaldu du gidak hainbat adierazpide eta figura jasotzen dituela, eguneroko sare erabileran ager daitezkeenak. Besteak beste, ziberjazarpen sexista aipatzen da, emakumeen aurkako irain eta mezu oldarkorren bidez agertzen dena; ziberjazarpen sexuala, eduki sexualeko argazkiak zabaltzeko mehatxuarekin lotua; eta gaslighting-a, biktimari bere kontakizuna zalantzan jartzera bultzatzen dion manipulazio emozional gisa.
Halaber, grooming-a ere azaltzen da, gizon heldu batek adingabe batekin harreman bat eraikitzen duenean hura sexualizatzeko asmoz; ziber-kontrola, beste pertsona baten sare sozialak zaindu eta kontrolatzea; eta body shaming-a, lodifobia eta presio estetikoa, gorputzei buruzko iruzkin eta irainak hedatzen direnean, nagusitzen diren edertasun idealetatik aldentzen direnei bereziki.
Zer egin biktima bazara, edo ingurukoa bazara?
Gidak aholkuak eta irtenbideak ere proposatzen ditu, bai neska bat biktima denean, bai bere inguruko norbait egoeraz jabetzen denean. Horrez gain, publiko maskulinoari ere jarraibide batzuk bideratzen dizkio, sareetako kontsumo arduratsu eta kritiko baten bidez ziber-indarkeria geldiarazten lagun dezan.
Banaketa ikastetxeetan eta deskarga sarean
Emakunderen asmoa da ‘’Ponle nombre’’ gida EAEko ikastetxeetan banatzea, baita gazteentzako aisialdi zentroetan ere. Horrez gain, dokumentua online deskargatzeko aukera ere badago, formatu digitalean eskuragarri egon dadin.
