Nafarroako behi-aziendaren osasuna babesteko helburuarekin, EHNE-Nafarroak bat egin du Nafarroako Gobernuak planteatutako neurri batekin: dermatosi nodular kutsakorraren aurkako txertaketa prebentiboa martxan jartzea. Sindikatuaren esanetan, neurriak «gaixotasunaren kutsadura eta hedapena saihesteko» balio dezake, eta, batez ere, ustiategietan ondorio gogorragoak ekiditen lagundu.
Neurririk eraginkorrena, beste aukera “gogorrago” bat saihesteko
EHNE-Nafarroaren iritziz, txertaketa da momentu honetan tresnarik eraginkorrena, bestela aplikatu beharko litzatekeen esku-hartze zorrotzago bati bidea ixteko. Sindikatuak azaldu du positibo bat agertuz gero, txertorik gabe “hutsune sanitarioa” ezartzeko arriskua handiagoa dela, hau da, kasuaren inguruan dagoen abeltegia hustu eta animalia guztiak sakrifikatzeko aukera.
Aldiz, azienda txertatuta badago, sindikatuaren arabera, «kaltetutako animaliak bakarrik» hil beharko lirateke, eta ez ustiategi osoa, eta horrek kalte ekonomikoa eta ustiategien egonkortasuna kolokan jartzea saihestuko luke neurri batean.
Gaixotasunen hedapena eta ekoizpen-ereduaren kritika
Txertaketaren aldeko jarrera adieraztearekin batera, EHNE-Nafarroak testuinguru zabalago batean kokatu du arazoa. Sindikatuak dio dermatosi nodularraren zabalkundea ez dela salbuespena, eta beste gaitz batzuekin gertatzen ari denaren antza duela: mingain urdina, hegazti gripea edo txerri izurria. Denek dute ezaugarri komun bat, sindikatuaren esanetan: eredu intentsiboak bultzatutako abeltzaintza, eta animalien joan-etorri masiboak eragindako hedapen arriskua.
EHNE-Nafarroak azpimarratu du, gainera, egungo dinamikek animalien mugimendua handitu eta gaitzak lurraldez lurralde azkarrago hedatzea errazten dutela, eta horrek sektore osoa ahulago uzten duela.
«Estatua Europako gizen-toki bihurtu da»
Sindikatuak kezka agertu du Espainiako Estatuak azken urteetan hartu duen norabideagatik. EHNE-Nafarroaren iritziz, «Estatua Europako gizen-toki bihurtu da», eta txerri-, hegazti- eta behi-haragi ekoizpena kontsumitzeko gaitasunetik harago hazten ari dela ohartarazi du. Horren atzean, sindikatuak elikadura-sistema baten logika ikusten du: zereal kopuru handiak erosi, eta proportzio berean haragia esportatzera bideratu.
Ildo horretan, erakundeak zalantzan jarri du zenbateraino den jasangarria dinamika hori, bai ingurumenaren ikuspegitik, bai lurraldeko lehen sektorearen egonkortasunetik.
Ustiategien kontzentrazioa eta “integrazio” arriskua
EHNE-Nafarroak beste joera bat ere jarri du mahai gainean: sektorearen kontzentrazioa. Sindikatuaren arabera, behi-hazkuntza, txerri- eta hegazti-sektorearekin gertatu den bezala, «integraziorantz» doa, eta horrek esan nahi du pentsu-enpresa handiek eta inbertsio-funts handiek ekoizpena gero eta gehiago kontrolatuko dutela.
Ondorioa, sindikatuaren esanetan, argia da: «abeltzaintza esku gutxitan kontzentratuko da eta, ondorioz, aberastasuna ere bai». Horri lotuta, kontsumitzaileengan ere eragina sumatzen dela adierazi dute: esportazioak gora egiteko joera eta barne-kontsumoa behera.
Familia-abeltzaintzaren atzerakada eta administrazioei egindako eskaera
EHNE-Nafarroak ohartarazi du agroindustria eredua urrun dagoela urteetan defendatu duten familia-abeltzaintzatik. Sindikatuak dio gero eta gutxiago direla beren txahalak ustiategian bertan gizentzen dituzten abeltzainak, eta gero eta gehiago direla animaliak gizen-toki handietara bideratzen dituztenak; eskaera handitzearekin batera, instalazio horiek «modu esponentzialean» hazten ari direla azpimarratu dute.
Egoera horren aurrean, administrazioei neurri zehatzak eskatu dizkiete: ustiategien tamainak mugatzea eta abeltzaintza handiei bideratutako laguntzak birplanteatzea. EHNE-Nafarroaren ustez, neurri horiek joera geldiarazten lagun dezakete; hala ere, sindikatuak azpimarratu du eredu familiarra bizirik mantentzeko giltzarrietako bat abeltzainen beraren apustu pertsonala ere badela.
