Eusko Legebiltzarrak astearte honetan berretsi ditu Eusko Jaurlaritzaren 2026rako aurrekontuak, EAJren eta PSE-EEren botoekin. Pradalesen gobernuak bigarren urtez jarraian oposizioaren babesik gabe egin du aurrera: 16.378 milioi euroko poltsa izango du datorren urtean, aurten baino %4,1 handiagoa, eta horri 935 milioi euro gehituko zaizkio aparteko inbertsioak finantzatzeko.
Negoziazioaren inguruko eztabaida, bozketaren erdigunean
Kontuak onartu aurretik, oposizioko alderdi guztiek antzeko salaketa egin dute: euren ustez, Jaurlaritzak ez du “benetako” akordio-bidea landu, nahiz eta harremanetarako erronda egin duen. EH Bilduk, adibidez, etxebizitzaren arloan proposamen propioa mahai gainean jarri du, eta Pello Otxandianok elkarlan zabalagoa eskatu du, ohartaraziz «interes alderdikoiak eta elektoralistak alde batera utzi behar dira» eta adostasunik ezean «gure herriaren kalterako» izan daitekeela.
PPk beste bide batetik egin du kritika: aurrekontuak ez babesteko, «autonomoak ahaztu» direla esan du, eta «arau fiskalak» ez betetzea leporatu dio gobernuari. Sumarrek ere mesfidantzaz hartu du proiektua; Jon Hernandezen iritziz, kontuek ez dute «justizia fiskala» behar adina indartzen, eta «publikoa merkatuaren arauekiko mendekotasuna» lehenesten duen logika elikatzen dute. Voxek, berriz, gaitzespen gogorra plazaratu du; Amaia Martinezek adierazi du kontuak «euskal herritarrek bizi duten itolarri ekonomikoaren eguneroko errealitatetik deskonektatutako» eredu batean oinarritzen direla, eta bere irakurketan «legez kanpoko immigrazioaren dei efekturako bozgorailu» ere badirela.
Gobernuaren mezua: aurrekontuak “errealak” direla
Alderdi gobernukideek, aldiz, oposizioaren jarrera kritikatu dute. EAJko Alaitz Zabalak defendatu du aurrekontuek “herritarren beharrei” erantzuten dietela eta akordiorako borondate gutxi ikusi duela beste taldeetan; gainera, Otxandianori erantzunez, EH Bildu legegintzaldia hasi zenetik «akordio guztietatik kanpo» geratu dela adierazi du. PSE-EEko Ekain Ricok ere oposizioaren argudioak kontraesankor gisa aurkeztu ditu, eta laburbildu du aurrekontuak direla «zifra errealak» eta ez «paradoxa kuantikoak».
Zuzenketa ugari, onarpen gutxi
Azken testuan EAJk eta PSE-EEk aurkeztutako zortzi zuzenketa tekniko sartu dituzte, eta oposiziotik erregistratutako 1.200 zuzenketetatik sei baino ez dira aintzat hartu; horien eragin ekonomikoa, gainera, bi milioi euro pasatxokoa da.
Eztabaida berezia sortu du, hala ere, Euskadiko Lankidetza eta Elkartasun Legeari lotutako doikuntza teknikoak: Sumarrek eta GGKEen koordinakundeak kritikatu dute aldaketek 325 milioi euroko gastu soziala beste erabilera batzuetara bideratzeko aukera eman lezaketela iradokita. Ricok, ordea, interpretazio hori ukatu du eta argi esan du «legearen orientazio bakezalea aldatzen ez duen doikuntza teknikoa» dela, bere helburua izanik «Europako funtsak aprobetxatzen ez jarraitzeko arriskurik inork ez izatea».
