Errusiak bizi duen krisi demografikoak alarma guztiak piztu ditu azken urteetan. Jaiotza-tasaren jaitsiera etengabea da, eta 2024ko datuek agerian utzi dute egoera larriagotzen ari dela: urte horretan 1,2 milioi haur baino ez ziren jaio, azken 25 urteetako kopururik txikiena. Hainbat faktorek eragin dute beherakada hori, besteak beste, Ukrainako gerran hildako soldaduen kopuruak eta herrialdea utzi duten herritarren gorakadak.
Gobernuak egoera «katastrofiko» gisa deskribatu du, Dmitry Peskov bozeramailearen hitzetan, eta hainbat neurri martxan jarri ditu jaiotza-tasa igotzen saiatzeko. Hala ere, proposamen horietako batzuk eztabaida handia pizten ari dira, bai herritarren artean, bai nazioarteko gizartean.
Gurasotasuna sustatzeko debeku eta zentsura neurriak
2023an, Errusiako agintariek guraso ez izatearen inguruko diskurtsoak debekatu zituzten. Zehazki, umeak ez izatearen hautua aukera erakargarri gisa aurkeztea zigortzeko arauak ezarri ziren: zineman, sare sozialetan, publizitatean eta telesailetan. Arau horiek urratuz gero, isunak jaso daitezke, eta zentsura giro orokor bat zabaldu da gizartean.
Ordainpeko pizgarriak ikasle gazte eta nerabeentzat
2024an zehar ezarri diren neurri berriek kritika ugari eragin dituzte. Errusiako eskualde askotan, 25 urtez azpiko unibertsitateko ikasleei ordaindu egiten zaie umeak izateagatik. Gainera, zenbait tokitan haurdun dauden nerabeei ere laguntza ekonomiko horiek eskaintzen hasi dira. Helburua, ofizialki, ama gazteei laguntza eskaintzea da, baina askok ohartarazi dute neurri honek nerabeen haurdunaldiak normalizatu eta areagotu ditzakeela.
Ksenia Goryachova diputatuak gogor salatu du egoera: «Tragedia bat da ume bat beste ume batez erditzea». Haren iritziz, politika horiek arriskutsuak dira, eta gizartean eragin kaltegarria izan dezakete. Bestalde, Anton Kotyakov Gizarte Garapeneko ministroak argitu du ordainketak ez direla erditze goiztiarrak sustatzeko, «baizik eta ama gazteei une zail batean laguntzeko».
Gobernu zentralaren eta eskualdeen arteko desadostasunak
Errusiako Gobernuak adierazi du ez duela nerabeen haurdunaldiak sustatzeko nazio mailako estrategiarik abiaraziko. Haren hitzetan, eskualdeetako gobernuek hartu dituzten erabakiak «aliritzira» izan dira. Hala ere, ez dago argi Moskun neurri horiek geldiarazteko edo koordinatzeko asmorik duenik, eta eztabaidak irekita jarraitzen du.
Ondorioak: demografia eta gizartearen arteko talka
Jaiotza-tasaren gainbeherari aurre egitea helburu duten politika hauek galdera asko sortu dituzte Errusiako gizartean. Zer muga behar dira jarri familia-politiketan? Zein da nerabeen osasun fisiko eta mentalaren babesa bermatzeko neurririk egokiena? Eta nola egin daiteke demografiaren erronkari aurre, emakumeen eskubideak eta adin txikikoen babesa arriskuan jarri gabe?
Eztabaida horiek mahai gainean daude orain, eta datozen hilabeteetako politikek emango dute norabidea. Errusiak demografiaren erronka handia du aurrean, baina bide etiko eta eraginkorra bilatzea izango da erronka nagusia.
