Zer gertatu da gure inguruko koloreekin? Egurrezko altzari koloretsu haiek non daude? Eta kaleetan ikus zitezkeen auto more eta horixkak? Denborarekin, kolore biziak atzean geratzen ari dira eta grisak, beixak eta tonu neutroek protagonismo osoa hartu dute. Ez da sentsazio bat: datuek baieztatzen dute.
Kolorearen gainbehera objektuetan eta dekorazioan
Erresuma Batuko Zientzia Museoen taldeak egindako ikerketa batek erakutsi du azken hamarkadetan objektuak gero eta kolore apalagoak dituztela. 7.000 tresna baino gehiago aztertu ondoren, ohartu dira denborak aurrera egin ahala grisak nagusitu direla eta marroiak edo horiak nabarmen gutxitu direla. Joera horren arrazoietako bat material aldaketa izan daiteke: egurretik plastikorako bidea.
Etxe barruan ere antzeko joera hauteman da. Altzariak, hormak edo etxetresnak kolore neutroetan murgildu dira; garai bateko tonu biziak baztertuta, gaur egun beixa, zuria edo grisa nagusi dira. Hala ere, belaunaldi berriek ―bereziki Z belaunaldiak― elementu koloretsuen aldeko apustua egiten hasi dira berriro.
Kalean, jantzietan eta etxean: kolore neutroen hedapena
Autoen kasuan ere argi ikus daiteke aldaketa. 1980ko hamarkadan ibilgailu deigarriak ikustea ohikoa zen, baina gaur egun gehiengoak kolore bakunak ditu. Arropetan eta dekorazioan ere antzeko joera mantentzen da.
Horren atzean, hainbat azalpen egon daitezke. Batzuen ustez, kolore gutxiago erabiltzeak “zarata bisuala” murrizten du eta lasaitasuna ematen du, batez ere hiri handietan. Bestalde, ikuspegi merkantilistak ere badu zerikusia: etxe bat errazago saltzen da paretak grisak direnean pareta biziek baino.
Koloreak eta ideologia: zer lotura dago?
Koloreak ez dira soilik estetika kontua. Gerraren osteko urteetan, kolore biziak ideologia progresistaren adierazgarri bihurtu ziren: etxeetako paretak koloretsuak ziren, jantziak ausartagoak, eta pentsamendu liberalagoa kolorearen bidez adierazten zen. Horren aurrean, joera kontserbadoreek tonu neutroagoak lehenetsi zituzten.
Gainera, hainbat ikuspegik diote kolonia garaiek, kapitalismoak eta zuritasunaren estetika nagusitu izanak kolore biziak baztertzera eraman gaituztela. Horren aurka, komunitate batzuk bere sustraietara itzultzen ari dira eta berriro ere kolorearen eta apainduraren aldeko hautua egiten ari dira.
Krisi garaiak, kolore ilunak?
Testuinguru sozial eta politikoak ere ezin dira bazter utzi. Pandemiaren ondorengo krisia, bizimoduaren garestitzea, gerrak edo aldaketa klimatikoaren larritasuna eguneroko kezkak bihurtu dira. Eta horrek ere, nolabait, kolore ilunen aldeko hautua elikatzen du. Film eta telesailetan ere giro ilunak gailentzen dira.
Etorkizun koloretsuago baterako itxaropena
Hala ere, itxaropenerako tartea badago. Koloreek poza, bizitasuna eta askatasuna adierazten dute, eta joerak aldatzen diren bezala, baliteke berriz ere gure espazioak kolorez janzten hastea. Moda kontua da, baina baita nortasunaren adierazpen bat ere.
Zergatik ez hasi gaur bertan gure ingurua pixka bat koloreztatzen?
