2008an onartutako Itsas Estrategiari buruzko Esparru Zuzentarauak Ingurumen-Egoera Ona lortzea zuen helburu nagusi. Hamar urte baino gehiago igaro diren arren, azken ebaluazioek erakutsi dute Europako itsasoek oraindik ez dutela maila hori eskuratu: biodibertsitatea galduz doa eta giza jarduerek presio handia eragiten dute ekosistemetan.
Ebaluazio integrala, lehen aldiz
Conservation Letters aldizkarian argitaratutako azterketa batek lehen aldiz eman du Europar Batasuneko ur guztien egoeraren ikuspegi bateratua. Lan hori GES4SEAS proiektuaren parte da, Horizon Europe programak babestua eta AZTIk koordinatua. Emaitzen arabera, gehienetan ez dira bete zuzentarauak ezarritako baldintzak, ezta ekosistemek izan beharko luketen osasun ekologikoa ere.
Adituen ohartarazpena
Stelios Katsanevakis irakasleak (Egeoko Unibertsitatea) argi utzi du egoeraren larritasuna: «Ez da soilik aurrerapenik ez egotea; itsas biodibertsitatea eskala handian galtzen ari da, eta gaur egungo kudeaketa tresnek ez dute narriadura geldiaraztea lortzen».
Eskualdeen artean alde nabarmenak daude: Ipar Itsasoan eta Baltikoan emaitzak hobexkoak dira jarraipen eta gobernantza handiagoaren ondorioz; Mediterraneo ekialdean, aldiz, datu faltak neurriak hartzea ia ezinezko bihurtzen du. Athanasios Nikolaou ikerketaren egile nagusiak honela laburbildu du: «Lankidetza eta ikerketarako baliabideak dauden tokietan, aurrerapausoak ikusten dira; baina beste hainbat eremutan itsu-itsuan ari gara oraindik nabigatzen».
Estatuen arteko desberdintasunak
Zuzentarauak estatu kideei agintzen die sei urtean behin beren urak aztertu eta neurri planak abiaraztea. Hala ere, txostenak erakusten du desberdintasun handiak daudela herrialdeen artean, bai datuen kalitatean, bai neurriak ezartzeko moduan.
Espainiako Estatuari dagokionez, egoera kezkagarrienetako bat ageri da: Alborango itsasoa eta Mendebaldeko Mediterraneoa dira presio handienak jasaten dituzten guneak. Atlantikoan, aldiz, koordinazio handiagoa dago OSPAR hitzarmenari esker, nahiz eta azterketak ez duen eskualde horri buruzko datu zehatzik eman.
Neurri eraginkorragoen beharra
Ikerketa taldeak ohartarazi du ezinbestekoa dela ingurumen-zaintza indartzea eta datuen estaldura hobetzea. Horrez gain, eskatu dute politika publikoak koherenteagoak izan daitezela eta ebidentzia zientifikoan oinarrituta hartu daitezela erabakiak.
