Azken urteetan, sare sozialetan kontzeptu berri bat zabaldu da, askotan umorez baina, funtsean, gizakiaren segurtasun faltaren isla dena: “dry begging” edo euskaraz esanda, “erregu lehorra”. Fenomeno horrek adierazten du nola eskatzen dugun laguntza —edo arreta— zuzenean eskatu gabe, iradokiz, kexaz edo iruzkin sotil baten bidez.
Ez da “lagunduko didazu?” esatea; baizik eta “zein gogorra egiten ari zaidan azken hilabete hau” idaztea. Mezua ez da esplizitua, baina helburua argia da: bestearen erantzuna piztea, gure beharra zuzen adierazi gabe.
Laguntza eskatzeko beldurra
Honen atzean ez dago ausazko ohitura bat, baizik eta emozioak kudeatzeko mekanismo sotil bat. Jende askok ez du ausartzen bere premia edo deserosotasuna zuzenean azaltzen; zaurgarri sentitzea edo ezezkoa jasotzea beldurgarria egiten zaie.
Horren ordez, mezu lausoen bidez babesten dira: “entzun ezkero ondo”, baina “ulertu ezean, ezer ez da gertatu”. Horrela, babes emozionala eta kontrola mantentzen dira aldi berean.
Harreman pertsonaletako dinamika ezkutuak
Dry begging-a ez da sare sozialetan soilik gertatzen. Eguneroko bizitzan ere ohikoa da, bereziki bikote-harremanetan edo lagunen artean. Batzuetan, gatazka edo deserosotasun bati buruz hitz egiteko unean, zuzenean azalpen bat eman ordez, iruzkin baten atzean ezkutatzen da benetako sentimendua.
«Egoera horiek askotan ez dira kontzienteak, baina harremanak hondatu ditzakete», azaldu dute adituek. Izan ere, komunikazio ez zuzena pilatzen denean, frustrazioa eta ulermen falta areagotu egiten dira.
Sare sozialetako isilpeko eskaerak
Gaur egungo gizartean, Instagram, TikTok edo X bezalako plataformak bihurtu dira erregu lehor modernoaren agertoki nagusi. Norbaitek telefono berri bat aipatzen du “probatuko nuke gustura” moduan, edo argazki batean “nekatuta baina eutsi beharra dago” idazten du. Eta, askotan, iruzkin soil baten atzean, laguntza edo arreta eskari emozionala ezkutatzen da.
Horrelako mezuak beti dira tentuzko joko emozional baten parte. Mezua bidali duenak bere burua babestuta sentitzen du, baina, era berean, espero du norbaitek haren nahia antzematea eta erantzutea.
Jokabide sotil bat, baina arriskutsua bihur daitekeena
Adituek diote erregu lehorra berez ez dela arriskutsua, baina ohitura bihurtzen bada harremanen oreka hausteko gaitasuna duela. Izan ere, bestea errudun senti daiteke ez badu “ulertzen” zer espero den, edo presioa senti dezake, emozioz manipulatua bezala.
Horregatik, psikologoek azpimarratzen dute komunikazio zuzena eta gardena direla harreman osasuntsuen oinarria. «Ez da beharrezkoa zaurgarri izateari beldurra izatea; hori da harremanak benetan sendotzen dituen faktorea», diote.
Argitasuna eta zintzotasuna, antidoto eraginkorrena
Azken batean, dry begging edo erregu lehorra segurtasun faltaren eta beharraren arteko oreka hauskorra da. Gizakiok babesa eta arreta behar ditugu, baina beldur gara gehiegi eskatzeaz. Hori dela eta, zeharkako hizkera erabiltzen dugu —baina askotan, mezuak airean geratzen dira eta inork ez ditu interpretatzen.
Gomendioa, beraz, argia da: esan nahi duguna zuzenean adieraztea, beldurrik gabe. Erantzuna ez bada espero duguna, gutxienez gure burua garbi azaldu dugu. Azkenean, ulermenaren eta konfiantzaren bidez eraikitzen dira benetako harremanak, ez isilpeko iradokizun bidez.
