Gazako gatazkaren amaiera bilatzeko bidean, Israelgo eta Hamas taldeko ordezkariak berriro eseri dira mahaiaren bueltan Egipton, Xarm el-Xeikh hirian. Donald Trump AEBtako presidenteak proposatutako bake-planaren lehen faseari buruz ari dira hitz egiten, eta lehen bilerak, astelehen goizaldean, «giro positiboan» egin zirela adierazi dute negoziazio iturriek.
Bileretan Egipto, Qatar eta Turkia ari dira bitartekari-lanetan, eta lehen saioan negoziazioen egutegia eta norabidea adostu ziren. Helburua argia da: Hamasek bahituta dituen israeldar guztiak askatzea, Israelek ehunka preso palestinar aske uztearen truke. Egiptoko diplomaziek azaldu dutenez, negoziazioak astearte arratsaldean izango dute jarraipena, truke-prozesuaren mekanismoak eta epeak zehazteko.
Hamasen mezua: su-etena lehenik
Lehen saioan, Hamasek Israelek Gazan egindako bonbardaketak amaitzeko eskatu zuen, «bahituen askapena oztopatzen duten erasoak direlako». Talde islamistaren ustez, ez da posible konfiantza giroan hitz egitea, operazio militarrak eten ezean. Palestinako iturri batek azaldu du bitartekariek lanean jarraitzen dutela su-etenerako data zehatz bat ezartzen, nahiz eta «bi aldeek oraindik jarrera oso urrunak» dituzten.
Elkarrizketek ez dute soilik segurtasunaren gaia ukitzen. Iturri diplomatikoen arabera, mahai gainean dago Gazako Zerrendaren administrazioaren etorkizuna, baita su-etenaren ondorengo egonkortasuna bermatzeko nazioarteko behin-behineko indar baten sorrera ere. Trumpen proposamenak Zerrenda desmilitarizatzeko eta Palestinako Estatu baten negoziazioa irekitzen du bidea, nahiz eta Benjamin Netanyahuk aukera hori baztertu duen.
Hamasen delegazioaren buru da Khalil al-Hayya, joan den irailaren 9an bizirik atera zena Qatarren egindako bonbardaketa batean. Taldeak azpimarratu du beharrezkoa dela “berme sendo eta gainbegiratze eraginkorra” ezartzea, Israelek akordioak beteko dituela ziurtatzeko, batez ere operazio militarrak eteteko eta tropak erretiratzeko konpromisoei dagokienez.
Bestalde, Israelek Ron Dermer Gai Estrategikoetarako ministroa izendatu du ordezkaritzaren buru, baina asteazkenera arte ez da Egiptora iritsiko. Steve Witkoff, AEBko Ekialde Hurbilerako ordezkaria, eta Jared Kushner, Trumpen suhia, ere bertan izango dira negoziazioetan parte hartzen.
Gatazkaren muina: bahituak, bonbardaketak eta etorkizuna
Trumpen planaren lehen fasearen helburua da 2023ko urriaren 7an Hamasek bahitutako israeldar guztiak askatzea, bizirik nahiz hilda daudenak. Horren truke, Israelek ehunka palestinar preso askatuko lituzke.
Proposamena, gainera, lehen urrats gisa aurkezten da gatazka luzearen itxiera baterantz, nahiz eta oraindik bide luzea geratzen den akordio erreal bateraino.
