Euskal Herriko jaietan badago ezinbesteko osagai bat: kalean jotzen den musika. Txarangak bihotza eta motorra dira kalejiraren erritmoan, eta herri osoa dantzan jartzen dute. Pasatzean festa-sentsazioa pizten dute, kalez kale, auzoz auzo.
Zerrenda berezia: hamar txaranga nabarmenenak
Gida honetan gaur egun Euskal Herrian indar handiena duten hamar txaranga bildu ditugu. Bakoitzaren bilbidea izan da irizpide nagusia, jaietan duten presentzia, azken urteetako jarduera eta herritarrekiko harreman zuzena.
- Ustekabe (Eibar, Gipuzkoa)
2000. urtean sortu ziren eibartar gazte batzuen eskutik, eta ordutik Euskal Herri osoko plazetan entzuten dira. Kalejirako errepertorio zabala dute, euskal klasikoak, pop-rock doinuak eta arrakasta berriak tartekatuz. Mont-de-Marsanen jokatutako lehiaketa ospetsuan Espainiako txarangarik onenaren saria irabazi zuten. - Incansables (Hernani/Tolosa/Villabona, Gipuzkoa)
Izenak dioen bezala, etenik gabe aritu dira 1971tik. Herri askotan jotzen dute, eta urteetako esperientziak ezaugarri nagusi bilakatu dira. Spotify eta YouTuben aurki daitezkeen grabazioek beren ibilbide luzea erakusten dute. - Pasai Txaranga (Pasaia, Gipuzkoa)
1956tik kaleak girotzen. Itsas herriko espiritua daramate eta Pasaiako festetan ezinbesteko bihurtu dira. Publikoarekiko gertutasun handia dute eta portuko festa giroa bereziki azpimarratzen dute. - Joselontxos (Donostia)
Donostiatik sortutako talde hau umorez eta freskotasunez beterik dator. Beren errepertorioak klasikoetatik gaur egungo pop-rock abestietara egiten du salto. YouTuben eta Spotify-n aurki daitezke beren lanak. - Kalean (Tolosa, Gipuzkoa)
Izenak argi uzten du: kalean jotzeko jaiotako txaranga. Tolosako San Juanetan eta beste herri askotan aritzen dira. Festa giro segurua bermatzen dute. - Lasko (Tolosa, Gipuzkoa)
Laskorain ikastolatik sortutako proiektu gaztea da. Euskararen eta gaztetasunaren aldeko apustua egiten dute, energia handiz eta azken urteetan hazkunde ikusgarria erakutsiz. - Jainekin (Tolosa, Gipuzkoa)
2010etik kaleak girotzen, batez ere Tolosako jaietan. Kalean egiten dituzten gau giroko emanaldiak bereziki ezagunak dira. - Delirium (Zizur Nagusia, Nafarroa)
Musika eta antzerkia uztartzen dituzte, festa puntu berezi bat gehituz. 2010ean sortu ziren eta ordutik kalean ikuskizun bereizgarriak eskaintzen dituzte. - Kitadelpare (Astigarraga, Gipuzkoa)
Txaranga original eta kaletarra, herri askotako festetan presente dagoena. Sare sozialetan oso aktiboak dira, eta beren #kitadelparebazpare leloak identifikatzen ditu. - Mauxitxa (Elgoibar, Gipuzkoa)
1970ean sortu zen, eta Elgoibarko festetan ezinbesteko bihurtu da. Herri giroan errotutako musika taldeak Euskal Herriko txoko asko alaitu ditu urte hauetan guztietan.
Zergatik dira hain bereziak?
Txarangek herri identitatearekin duten lotura, publikoarekin sortzen duten gertutasuna eta errepertorio zabal eta alaia dira arrakastaren gakoak. Euskal abesti klasikoak, pasodobleak, rocka eta gaur egungo arrakastak uztartuz, edonor kantuan eta dantzan jartzen dute.
Gainera, kalean sortzen duten presentzia eta urte osoan egiten dituzten emanaldiak erakusten dute profesionaltasuna eta konpromisoa. Ustekabe, Incansables edo Delirium bezalako taldeek argi uzten dute festa giroa ez dela kasualitatea, baizik eta urteetako lanaren emaitza.
Ondorioa
Euskal Herriko txaranga hauen guztien artean, bakoitzak bere estiloa eta ukitua du, baina guztiek partekatzen dute helburu bera: herriaren kaleak musikaz, dantzaz eta alaitasunez betetzea.
