Ez da berria botere publikoek informazio gehiago eskuratzeko duten joera. Oraingoan ere, segurtasuna eta haurren babesa erabili dituzte justifikazio gisa. Europar Batasuneko txandakako presidentetza duen Danimarkak mahai gainean jarri duen “Control chat” proposamenak argi erakusten du hori: herritarren mugikorretan gordetako mezu, irudi eta bideo guztiak eskaneatzeko baimena zabaltzea planteatzen du, edukien zilegitasuna Adimen Artifizialaren edo gobernuak gidatutako datu-base baten esku utziz.
Horrek esan nahi du europar guztien sakelakoetan “zaindari ikusezin” bat instalatuko litzatekeela, inolako Pegasusen antzeko programarik gabe.
Estatu kideen arteko talkak
Proiektuak ez du jarrera bakarra sortu. Hungaria izan zen gai hau lehen aldiz plazaratu zuena, eta Espainia nahiz Italia babesean kokatu dira, zifratzea bera auzitan jarriz. Frantziak ere alde egin dezakeela adierazi du, ñabardura batzuekin. Aldiz, Austria, Finlandia, Suedia eta Herbehereak irmo aurkako posizioan kokatu dira, euren ustez neurriak “erresilientzia digitala” arriskuan jarriko lukeelako.
Alemaniaren erabakia, ordea, giltzarri izan da. Berlinetik argi mintzatu dira: «Masazko zelatatzea ezin da onartu estatu demokratiko batean». Horrela, lege proposamenak aurkako oztopo handia aurkitu du, EBko lau estatuk populazioaren %35 ordezkatuz gero edozein neurri blokeatzeko gaitasuna baitute.
Atzeratutako bozketa eta zalantzak
Urriaren 14an aurreikusita zegoen bozketa atzeratu egin da, adostasunik ez dagoelako. Europar Batasuneko Kontseiluan oraindik itzaletan segitzen dute negoziazioek, definizio malgu eta hitz jokoen bidez norabidea lausotzen saiatuz.
Adituen ohartarazpenak
Signal aplikazioaren buru den Meredith Whittakerrek mezu zorrotza helarazi du: «Zelatatze masiboa debekatu behar da, nahiz eta zenbait proposamenetan eduki jakin batzuk soilik aztertzea planteatzen den». Bere esanetan, «edukia eskaneatzea, zifratu aurretik edo ondoren, zifratze beraren funtsa ezereztea da».
Whittakerrek ez du zalantzarik izan ondorioak azaltzerakoan: «Atzeko ate bat sortzen bada, ezin da soilik “jende onarentzat” izan. Horrelako zirrikituak beti aprobetxatuko dituzte hackerrek edo estatuek». Eta ohartarazpen argia egin du: «Europako merkatua utziko dugu, behar izanez gero, gure zerbitzuen osotasuna arriskuan jartzea baino lehen».
Ondorio zabalagoak
Azken batean, eztabaida ez da soilik teknologiari buruzkoa: herritarren pribatutasuna ala boterearen kontrola lehenetsi behar den erabaki behar du EBk. Haurren babesa bezalako argudioek emozioak pizten dituzten arren, oinarrian dagoena galdera sakonagoa da: noraino iritsi behar du estatuaren begiradak herritarren bizitza intimoan?
