Gazteen artean arrakasta handiena duen sare sozialetako bat izanik, TikTok berriro ere kritikaren erdigunean dago. Amnistia Internazionalaren azken txostenak gogor salatu du plataformaren jarduna, esanez «dirua irabazten duela nerabeen ahulezia emozionalaz baliatuta» eta eduki arriskutsuak sustatzen dituela bere algoritmoaren bidez.
“Entraîné-e-s dans le Rabbit Hole” (“Zulotik irten ezin”) izeneko dokumentuak argi dio: adierazpen aske eta dibertimendu itxurapean, TikTok-ek nerabeen buruak merkantzia bihurtu ditu. Horregatik, erakundeak Frantziako Gobernuari eta Europako Batzordeari eskatu die neurri zorrotzak har ditzaten eta plataformaren algoritmoa berehala berrikusteko.
Marie-ren tragedia: algoritmo baten ondorioak
Txostenean azaldutako kasuen artean, Stephanie Mistreren istorioak hunkitu du jendartea. Bere alaba, Marie, 2021ean hil zen 15 urte besterik ez zuela. Mistrek azaldu du TikTok-ek sortutako eduki pertsonalizatuak izan zirela neskaren depresioaren eta ondorengo suizidioaren pizgarri nagusiak: «Marie alaia eta bizia zen, baina sareak eskaintzen zizkion bideoek etsipena eta autoestimu falta areagotu zioten. Azkenean, mundu birtualak irentsi egin zuen», adierazi du.
Mistrek gogor salatu du plataformaren logika: «TikTok-ek gure gazteentzat espetxe mental bat sortu du; garuna manipulatzen du eta haien ahuleziarekin negozioa egiten du». Gainera, galdera bat utzi du airean: zergatik Europan ez da aplikazioa Txinan bezala arautzen, non eduki hezitzaileak eta positiboak lehenesten diren.
Europako legearen aurkako urraketak
Amnistia Internazionaleko Katia Roux bozeramaileak adierazi du erakundeak jada salaketa formala aurkeztu duela TikTok-en aurka, zerbitzu digitalen Europako legea urratzeagatik. Zehazki, adingabeen babesarekin lotutako artikuluak ez betetzeagatik. Rouxen hitzetan, «Frantziak eta Europar Batasunak elkarrekin jardun behar dute; Batzordeak badu eskumena TikTok-en jarduera zigortzeko edo etenarazteko».
Lege-proposamen berriak Frantzian
Frantziako Asanblea Nazionalak ere gaiari heldu dio. Ikerketa batzorde batek proposatu du 15 urtetik beherakoek sare sozialetan sartzea debekatzea, eta 15 eta 18 urte bitarteko gazteei “kera-dei digitala” ezartzea, hau da, erabilera mugatua eta kontrolatua. Helburua: gazteen osasun mentala eta garapen emozionala babestea.
Europa osoan pizten ari den kezka
TikTok-en eragina ez da Frantziako arazo isolatu bat. Azken urteotan, gero eta ohikoagoak dira gazteen osasun mentalarekin lotutako alarmak kontinente osoan. Sare sozialen algoritmoek, Amnistiaren arabera, auto-irudi negatiboa eta mendekotasun psikologikoa eragiten dituzte, eta «gazteen segurtasuna ezin da gehiago merkatuaren logikari men eginda utzi», ohartarazi du erakundeak.
