Bizkaiko Barrikako itsaslabarretan identifikatutako erregistro geologikoak eztabaida piztu du komunitate zientifikoan: nazioarteko ikertzaile talde batek ondorioztatu du Kretazeoan (duela 82,8 eta 80,96 milioi urte artean) glaziazio-aldi bat egon zela bertan, eta hori ez dator bat orain arte oso hedatuta egon den irakurketarekin.
Izan ere, Mesozoikoa (duela 252 eta 66 milioi urte arteko aldia) sarri aurkeztu izan da “superberotegi” modura, hau da, klima etengabe beroa eta izotzik gabekoa izango balitz bezala. Barrikako datuek, ordea, hipotesi hori berriro aztertzea eskatzen dute, bereziki glaziazioa latitude oso baxuan agertu delako.
Marea-glaziarrak latitude baxuan: 35º N inguruko froga
Ikerketaren gako nagusietako bat da Barrikan “tidewater glacier” edo marea-glaziarren ebidentziak agertu direla: glaziar horien izotz-fronteak itsasora zuzenean iristen dira, eta bertatik iceberg handiak askatzen dira ozeanora.
Lantaldearen kalkuluen arabera, dinamika hori ez zen gertaera laburra izan: 1,84 milioi urtez iraun zuen, eta glaziar-jarduerak berak utzitako metaketek aztarna glaziarrak finkatu zituzten Iberiako iparraldean, tarte zehatz horretan.
Ikerketa taldea eta eredu paleoklimatikoen aurkako talka
Ondorio horietara iristeko, Espainia, Erresuma Batua, Frantzia eta Ameriketako Estatu Batuetako 16 ikertzailek osatutako taldea aritu da lanean, eta gidaritza Zaragozako Unibertsitateko Ingurumen Zientzien Ikerketarako Unibertsitate Institutuko (IUCA) Juan Pedro Rodriguez-Lopez ikertzaileak hartu du.
Haren arabera, aurkikuntza honek muga bat hausten du: «Permikoko Karboniferoaren icehouseko garaitik aurrera, ez da atzeman itsasora iritsitako glaziarren ebidentziarik». Barrikakoa, hortaz, salbuespen modura agertzen da, eta hori da, hain zuzen, eredu orokorrak berrikustera behartzen duen arrazoietako bat.
«Paradigma aldatzea» eta tresnen berrikuspena
Rodriguez-Lopezek berak azpimarratu du Barrikako kasuak ez duela xehetasun hutsa ematen, baizik eta interpretazio zabalagoa dakarrela: «Barrikaren kasuan, aurkikuntzak paradigma aldatzea dakar, eta eredu paleoklimatikoen oinarria bera zalantzan jartzera behartzen du, Mesozoikoari dagokionez, behintzat».
Ildo berean, ikertzaileek uste dute orain arte iraganeko tenperaturak berreraikitzeko erabili diren tresna batzuk zorrotz begiratzea beharrezkoa dela. Horri buruzko adierazpena ere egin du: «Barrikan dokumentatutako datuek gaur egun erabiltzen diren adierazle paleoklimatikoen ebaluazio sakona egitera behartzen dute, eta iraganeko tenperaturak berreraikitzeko erabiltzen diren tresna geokimikoek Kretazikoko paleotermak sistematikoki gehiegi estimatu izana iradokitzen dute».
Zergatik da garrantzitsua gaurko klimari begira?
Aurkikuntzak iraganeko klima-aldaketak ulertzeko modua fintzera bultzatzen du, eta horrek badu ondorio praktiko bat: iraganeko gertaerak gaizki interpretatuta egonez gero, gaur egun erabiltzen diren proiekzio klimatikoek ere zehaztasuna gal dezakete. Horregatik, Barrikako erregistroak, ikertzaileen arabera, baliagarriak izan daitezke eredu paleoklimatiko globalak doitzeko eta muturreko berotze testuinguruetan Lurraren sistemek izan dezaketen erantzuna hobeto ulertzeko.
