Joan zen larunbatean Atarrabiak jaialdi handi baten giroa hartu zuen Aske festibalaren lehen edizioarekin. 16:00etan ateak ireki bezain laster, jende ugari gerturatu zen eskumuturrekoa jasotzera, eta sarrera inguruan ilara luzeak sortu ziren. Antolatzaileek garbi utzia zuten jaialdiak Hatortxu Rockek uztailean amaitu ondoren utzitako espazioari heldu nahi ziola, eta larunbateko irudiak norabide horretan abiatu zirela erakutsi zuen.
Hiru agertoki, gau osoko musika eta 15 talderen txandaketa
Jaialdiak hiru agertokitan antolatutako egitaraua izan zuen, eta musika etenik gabe luzatu zen igandeko 06:30ak ingurura arte. Oholtzaz oholtzako lekukoa hartu zuten, besteak beste, Merina Gris, Neomak, Hazas & Jagoba, Bisaiak Streetwise, Sustrai Berriak, Dodosound, The Clayton, Chulería, Joder!, Gozategi, Janus Lester, Marte Lasarte, Juantxo Skalari & La Rude Band, Kaparrak eta Nafarroa 1512 taldeek.
Aske-ren “asmo-adierazpena” ere presente egon zen, antolatzaileek planteatu zuten helburu politiko-kulturalarekin: «Euskal Herri aske baten soinu-banda sortu nahi dugu: euskalduna, feminista, antikapitalista eta solidarioa…», azaldu zuten, «herri eta gizarte hori eraikitzeko garaia» zela azpimarratuz.
Bi karpa handitan eraikitako jaialdi-hiria: barra, jantokia eta gune morea
Azpiegitura aldetik, hiru agertokiak bi karpa erraldoitan banatuta egon ziren, eta horiekin batera barra guneak, kamisetak eta merchandising-a erosteko txokoak eta janaria prestatzeko kantina ere jarri zituzten. Horrez gain, indarkeria matxistaren prebentziorako eta salaketarako “txoko morea” antolatu zuten, eta gunean barrena peto morea jantzita zebiltzan boluntarioak ibili ziren, erreferentzia gisa.
Jaialdiaren atzean auzolanak izan zuen pisua nabarmendu zuten antolatzaileek: «400 lagun baino gehiago» ibili omen ziren txandaka barra, segurtasun eta sukaldeetan; eta, horrez gain, «230 pertsona baino gehiago» aritu ziren antolakuntza lanetan.
Belaunaldi aldaketa agerian: gazteak lehen lerroan
Arratsaldeko lehen orduetan ikusleen profila bereziki gaztea izan zen, eta horrek “belaunaldi aldaketa” iradoki zuen. Maddi (16 urte) boluntarioak, esaterako, agertoki nagusiko eremu batean aritu zen lanean, talkiearekin eta peto morearekin. Bere esperientzia kontatzean, lotura zuzena egin zuen bi jaialdien artean: «Niretzat azken Hatortxua lehenengoa ere izan zen… Aske egingo zela jakin nuenean etortzea eta laguntzea erabaki nuen», azaldu zuen, sei lagunek elkarrekin hartu zutela txanda azpimarratuta.
Sukaldeetan ere antzeko giroa sumatu zen. Lanean ari zen parte-hartzaile batek, izena agertu nahi ez zuela adierazita, honela laburbildu zuen: «Familia osoa etorri gara», plaxetan ogitartekoak prestatzen ari ziren bitartean. Antolakuntzak berak ere adibide bitxi bat jarri zuen: Nafarroa 1512 taldeko musikari batek ere auzolanean izena eman zuen, eta backstage inguruan jarri zuten beste artistei harrera eta laguntza emateko.
Oholtza gaineko bi une berezi: estreinaldia eta agurra
Musika ikuspegitik, larunbateko jaialdiak bi mugarri utzi zituen. Batetik, Neomak taldearentzat kontzertua disko berriaren lehen aurkezpena izan zen; bigarren lana plazaratu berri zuten, ‘Lazturak Orbain’. Bestetik, Marte Lasartek jaialdia biraren azken geltoki gisa hartu zuen, eta Atarrabiako hitzorduak agur kutsua izan zuen haientzat.
Komunikazio taldeko Garazi Castañok giroa ona zihoala azpimarratu zuen, eguraldiaren gorabeherak tartean: «Muntaketan euria egin digu, baina gero arnasa eman digu», azaldu zuen. Halaber, antolakuntzak lortu nahi zuen ideia nagusietako bat ere nabarmendu zuen: «Gazte asko ikusten ari gara, eta hori gure helburuetako bat da… belaunaldi berriek Hatortxua ezagutu ez badute ere, Aske erreferente izatea nahi dugu».
BDZ konpromisoa: barrak “markaz marka” berrantolatuta
Jaialdiaren erronka handienetako bat Israelekin lotutako produktuen boikotari (BDZ) eustea izan zela azaldu zuten. Barraren arduradunetako batek, Maiderrek, modu argian azaldu zuen: «BDZ betetzen dugula esatea oso serioa da; ezin genuen arin esan». Haren esanetan, hornidura osoa berrantolatu behar izan zuten, edariak eta hornitzaileak alternatibekin ordezkatuz, eta marka handiak baztertuta: «Coca-Cola eta Pepsi ez ziren aukera».
Alkoholen kasuan ere produktu bakoitza banan-banan aztertu zutela kontatu zuen: «Batzuek lotura sionistak dituzte eta beste batzuek ez; horrela joan gara, bat-batean ez, aukeraketa eginez». Patxaranarekin, ordea, errazago moldatu zirela ere aipatu zuen.
Indarkeria matxistaren aurkako protokoloa eta telefonoak zabaldu zituzten
Antolakuntzak protokolo zehatza martxan jarri zuen, eta sarrerak erosi zituzten pertsonei informazioa helarazi zietela adierazi zen. Bertan, jokabide-gida bat zabaldu zuten, eta arreta telefonoak ere bai: barneko zenbaki bat (660 344 692) eta Nafarroako arreta integraleko zerbitzuarena (848 463 850), «24 orduz» aktibo zegoela zehaztuta. Zabaldutako jarraibideen oinarrian mezu bat jarri zuten: laguntza eskatu edo ez erabakitzea pertsonari zegokiola, eta ingurukoek ere erabaki hori errespetatu behar zutela.
Ekitaldi politikoa: askatasuna, memoria eta mobilizazio-deia
Jaialdiak ekitaldi politiko nagusia ere izan zuen, eta bertan askatasunaren ideia jarri zuten erdigunean: «Askatasuna gure herriaren borrokaren erdigunean egon da hamarkadetan». Antolatzaileek hainbat borroka eta pasarte historiko ekarri zituzten gogora —besteak beste, mugimendu euskaltzalea, Zaramagako San Frantzisko elizaren okupazioa eta Mikel Zabalzaren heriotzaren inguruko «egia eta justizia» eskaria— eta etorkizunari begira abisu bat ere egin zuten: «Fascismoaren oldarraldiari aurrea hartu nahi diogu; Euskal Herria askea izango bada, antifaszista izango delako».
Hatortxu Rock antolatu zuten kideei eskerrak eman zizkieten: «Eskerrik asko bihotzez; indarrez hartzen dugu etorkizuna». Eta konpromisoa “itxi” beharrean, beste hitzordu batera begira jarri ziren: Bilbon urtarrilaren 10ean egingo den mobilizazioan parte hartzera deitu zuten.
Ekitaldi horretan bertsolariak ere izan ziren (Ekhiñe Zapiain eta Xabat Illarregi), eta irakurketa antolakuntzako bi kidek egin zuten (Nerea Eugi eta Oihan Ekiza). Amaieran, «Independentzia» oihuen eta txaloen artean, Merina Gris taldea igo zen oholtzara, jaialdiaren erritmoari jarraipena emanez.
