Espainiako Gobernuak bigarren aldiz azalpenak eman ditu asteazken honetan, joan den apirilaren 28an gertatu zen itzalaldi elektriko orokorraren inguruan. Lehen aldian Pedro Sanchez presidenteak hartu zuen hitza, oraingoan berriz, Sara Aagesen Trantsizio Ekologikoko ministroak hartu du protagonismoa Kongresuan.
Itzalaldiaren jatorria: hiru azpi-estazio eta deskonexio katea
Aagesenek adierazi duenez, «milaka daturen azterketaren ostean», argi dago itzalaldiaren jatorria Granadako, Badajozko eta Sevillako azpi-estazioetan egon zela, segundo gutxiren tartean gertatutako elektrizitate-sorkuntza galerengatik. Horrez gain, segurtasun informatikoaren alorrean lanean ari den talde teknikoak baieztatu duenez, «ez dago inolako zantzurik sistema eragilearen aurkako zibererasorik egon denik».
Hiru gertakari horien ondorioz, 2,2 gigako galera metatua izan zen hogei segundotan. Ondoren, sistemaren deskonexio katea abiatu zen eta penintsulako sare elektrikoa Europakoarekin sinkronismoa galtzen hasi zen. Egoerari aurre egiteko, konektagarritasuna Frantziaren bidez berrezarri zen Iparraldetik —Euskal Herria eta Kataluniatik—, eta hegoaldean, Marokoren loturaren bidez.
Azterketa sakona: sei hilabeteko epea eta ezezko argiak
Bruselak sei hilabeteko epea eman dio Espainiari gertaera hau aztertzeko, eta Portugalek urtebete baino gehiago beharko duela aurreratu du. Ministroak nabarmendu duenez, «ez gara presa dela eta egia alde batera utziko duten horietakoa», eta salatu du oposizioak, bereziki PP eta Voxek, «lehen orduetatik zuten guztia argi» izan nahi dutela.
Sistema energetikoa «munduko sinkronizatuena» dela azaldu du Aagesenek: «Turkiako azpi-estazio batean gertatzen dena Málagan senti daiteke». Halaber, nabarmendu du energia nuklearraren itxiera progresiboak ez duela zerikusirik izan itzalaldiarekin, «prozesua 2027an hasiko baita eta aurrez adostutako egutegiaren araberakoa baita».
Tentsio handiko erantzunak eta tirabirak Kongresuan
Guillermo Mariscal PPko diputatuak gogor kritikatu du Aagesenen azalpena: «Ez da gertakari bat, baizik eta itzalaldi bat. Lotsagarria da. Dimisioa aurkeztu behar zenuke». Halaber, gobernuaren politika energetikoa «suizida» dela adierazi du, eta salatu du gobernuak aurrez jakin bazekiela itzalaldia gerta zitekeela.
Voxeko Jose Maria Figaredok gobernua «herritarren ongizatea kontuan hartu gabe» jarduteaz salatu du, eta debatea nahasi du, Valentziako uholdeen testuinguruan Gobernuaren arduragabekeriaz hitz eginez.
EH Bilduko Mikel Oterok, aldiz, adierazi du: «Ezin da inork aireko istripu bat ulertu kaxa beltza aztertu gabe», eta eskatu du azterketa sendoa eta ideologikoki ausarta egiteko. «Deskarbonizazioak sare egonkor bat eskatzen du, eta horrek inbertsioak eta baliabide publikoen indartzea dakar», azpimarratu du.
EAJko Idoia Sagastizabalek, bere aldetik, aurka egin dio enpresa publikoak berreskuratzeko ideiari, eta azpimarratu du «publikoa izateak ez duela beti eraginkortasuna bermatzen». Red Electricaren eginkizunak banatzea proposatu du.
Debatea desbideratzen duten filtrazioak
Aagesenek Kongresuan hitz egin aurretik, eztabaida politikoa are gehiago nahastu da Sanchez eta beste kargudunen telefono mezu pribatuen filtrazioengatik. Feijook Sanchez zuzenean dimititzera bultzatu zuen, eta Santiago Abascalek debatea errusiar gasa erostera bideratu zuen.
ERCko Gabriel Rufianek ohartarazi du: «Estatu kolpe leun baten aurrean gaude. Poliziaren, epaileen eta hedabideen bidez egindako oldarraldia da». Sanchez, bere aldetik, bere iraupena auzitan jarri dutenen aurrean, adierazi du: «Agortze bidez irabazi nahi duzue, baina 2027an porrot egingo duzue asperduragatik».
