Orain arte pisu txikiegia zen haurren malnutrizioaren adierazle nagusia, baina panorama aldatu egin da. UNICEFen azken txostenaren arabera, obesitatea bihurtu da gaur egungo haurren elikadura arazo nagusia. «Negozioa elikatzen» izeneko azterketak erakutsi du munduko 188 milioi haur eta nerabek obesitatea dutela eta beste 391 milioik gehiegizko pisua, joera etengabean gora egiten ari dela.
Elikadura eredu kaltegarri baten ondorioak
Unicefek argi dio: elikagai ultra-prozesatuen eta edari azukredunen presentzia masiboak elikatzen du arazo hau. Osasungaitzak diren produktuen publizitate digitalaren bidez, haurrek eta nerabeek presio handia jasotzen dute kontsumitzeko. Inkesten arabera, gazteen %75ek aste honetan bertan ikusi dituzte iragarki horiek, eta 10etik 6k onartu dute horrek euren ohituretan eragina izan duela.
Industria elikagarrien botere ekonomikoa, berriz, oztopo handia da erregulazio eraginkorrak ezartzeko. «Gobernuek ez dute askatasun nahikorik presio horien aurrean», salatu du erakundeak.
Ondorio larriak osasunean eta ekonomian
Obesitateak ez du soilik itxura fisikoa aldatzen. Gaitz kroniko larriak ekar ditzake, hala nola 2 motako diabetesa, hipertentsioa edo bihotzeko arazoak. Gainera, osasun mentalarekin ere lotura zuzena du, depresioa eta autoestimu arazoak barne.
Ekonomikoki ere ondorioak kezkagarriak dira. Kalkuluen arabera, 2035. urterako obesitatearen kostua 4 bilioi dolarra baino handiagoa izango da mundu osoan.
Herrialde aitzindariak neurriak hartzen
Zenbait herrialdek lehen urratsak eman dituzte. Adibidez:
- Mexikok debekatu egin du janari ultra-prozesatuen salmenta eskoletan.
- Espainiak Eskola Jantoki Osasungarrien Errege Dekretua onartu du, eskoletako menuak osasuntsuago bihurtzeko.
Neurri zehatzak premiazko
Unicefek dei argia egin du gobernuei. Hauek dira proposatutako neurri nagusiak:
- Adingabeei zuzendutako publizitatea mugatzea
- Etiketatze sistema argiagoak ezartzea
- Elikagai kaltegarriak zergapetzea
- Elikadura osasungarriaren aldeko kanpainak bultzatzea
- Industria presioaren aurrean babes instituzionala indartzea
Catherine Russell Unicefeko zuzendari nagusiaren hitzetan: «Arazoa ez da soilik desnutrizioa. Obesitatea mehatxu globala da, eta haur guztiek osasuntsu elikatzeko eskubidea dute. Horregatik, politika irmo eta ausartak ezinbestekoak dira».
