Errioxako Jatorri Deitura Kontseiluaren (JDK) inguruan lanean diharduten hiru nekazaritza sindikatuek —UAGA, UAGR eta EHNE-Nafarroak, COAGeko kideak— ohartarazi dute: mahastizainak gero eta egoera larriagoan daude, eta upategien jokabideari administrazioen utzikeria gehitzen zaio.
«Mahatsaren ekoizleek odola isurtzen jarraitzen dute, eta erakunde publikoek beste aldera begiratzen dute», adierazi dute irmo. Egoera, euren ustez, legea urratzen ari den sistematizatutako dinamika baten ondorio da.
Mahats gutxi, gastu gehiago, eta preziorik ez
Aurten, hainbat zailtasun metatu dira mahastizainen aurrean: uzta eskasa, mildiuaren kontrako tratamendu ugariren beharra eta kostuen gorakada. Hala eta guztiz ere, kontratuetan ez da halakorik islatu: «Beste behin ere, prezioak ekoizpen-kostuen azpitik daude, eta horrek kolokan jartzen du sektore osoaren etorkizuna», salatu dute sindikatuek.
Gainera, askotan mahatsak entregatuta daudenean bakarrik aurkezten dira kontratuak, eta horrek ezinezkoa egiten du baldintzak negoziatzea. «Upategiek nagusitasun posizioaz abusatzen dute, eta horrek ez du inolako justifikaziorik», azpimarratu dute.
Legearen urraketa, administrazioaren begirada hutsarekin
Elikadura Katearen Legeak argi eta garbi dio kontratuetan kostuen azpiko prezioak ez direla onargarriak. Baina hiru sindikatuek diotenez, lege horren betearazpena hutsaren hurrengoa da. «Araua urratzen da egunero, administrazioek badakite, eta hala ere ez dute ezer egiten», adierazi dute. Upategiek urteak daramatzate prezioak euren neurrira finkatzen, eta horren ondorioz, mahastizaintzan dihardutenek porrot egiteko arriskuan dira.
Industriaren hipokrisia salatuta
Hitz gogorrak erabili dituzte sindikatuek ardoaren industriaren inguruan sortzen den diskurtsoari buruz ere: «Kalitatearen ikur modura saltzen dira Errioxako ardoak, baina atzean dauden ekoizleek ezin dute bizi lan horretatik. Zinez lotsagarria da», salatu dute. Hori gutxi ez, eta «galera-kontratuak sinatzera bultzatuta, ekoizleek ez dute beste irtenbiderik ikusten, eta horrek are gehiago areagotzen du euren zaurgarritasuna.»
Nekatuak eta nazkatuta: “ezin dugu gehiago”
Mahastizainen artean nekea eta etsipena nagusitu dira. Azken urteetako kanpainetan, gehienetan kostuen azpitik ordaindu zaie, eta azken bi urteetan, gainera, uzta txarren ondorioz galerak handiak izan dira. «Aurten eskandalu hutsa izango da egoera, eta hala ere, ezer ez da aldatzen. Gure lana desagertzeko zorian dago», ohartarazi dute.
Erakunde sindikalek argi dute mezu bat: mahastizainen etorkizuna babestu nahi bada, egiazko neurriak hartu behar dira, eta lehenbailehen.
