Euskal kultura ez da bakarrik ahozko kontuez, musikaz edo errituez osatzen; eguneroko bizitzan erabili izan diren objektuek ere istorio asko dauzkate kontatzeko. Horixe da, hain zuzen, Barandiaran Museoak Ataunen zabaldu duen erakusketaren oinarria: “Gure gizarte tradizionala sei objekturen bitartez”.
Tresnak baino gehiago: bizitzeko modu bat
Irailaren 4tik azaroaren 1era arte ikusgai dagoen erakusketa honek sei pieza etnografiko nagusi aurkezten ditu: laiak, argizaiola, kaikua, laratza, millotarra eta pegarra. Objektu horiek ez dira tresna hutsak, bizitzeko, lan egiteko edo komunitatean egoteko moldeak irudikatzen dituzte.
Laiak eta millotarra bezalako lanabesek bizimodu nekazarian zuten zeregina azaleratzen dute; argizaiolak eta laratza bezalako objektuek, berriz, sinbolismoz eta errituz betetako harremana erakusten dute naturarekin eta heriotzarekin. Kaikua eta pegarra, eguneroko otordu eta elkarguneetan, janariarekin eta elkarbizitzarekin lotutako praktikak islatzen dituzte.
Materialetik memoriara
Erakusketaren helburua ez da iraganeko objektuak erakustea soilik. Asmoa sakonagoa da: memoria kolektiboaren transmisiorako baliabide bihurtzea. Pieza horien bidez, komunitate bakoitzaren jakintza, sormen gaitasuna eta baliabideekiko moldagarritasuna ikus daitezke. Horren harira, antolatzaileek nabarmendu dute: «tresna hauek ez dira bakarrik egiteko erabilgarriak, egiteko modu bat irudikatzen dute, mundua ulertzeko modu bat».
Gainera, eskuz egindako objektu horiek belaunaldiz belaunaldi ahoz transmititutako ezagutzarekin eta ingurumenarekiko loturarekin uztartzen dira. Horrek guztiak ondare ukigarriari dimentsio sakonago bat ematen dio.
Guztiontzako irekia
Barandiaran Museoko erakusketa hau publiko guztientzat irekita dago eta sarrera doakoa da. Familientzat, ikasleentzat eta kulturazaleentzat aukera paregabea da euskal gizarte tradizionalaren ikuspegi intimo eta esanguratsu batera hurbiltzeko.
