Desberdintasun ekonomikoak ez dira soilik gizarte mailako arazo; haur baten garunaren garapenean ere eragin zuzena izan dezakete. AEBn egindako azken ikerketa batean ondorioztatu dute gizarte bateko arrakala ekonomiko handiek haurren garunean eta osasun mentalean arrasto sakona uzten dutela.
Ikertzaileek 9 eta 10 urte arteko 10.000 haurren garunak aztertu dituzte erresonantzia magnetiko bidez, eta euren inguruneko desberdintasun sozioekonomikoarekin lotu dituzte datuak. Emaitzen arabera, zenbat eta handiagoa izan aberatsen eta pobreen arteko aldea, orduan eta handiagoak dira haurrek pairatzen dituzten estres seinaleak eta arrisku psikologikoak.
Estres sozialak garunean uzten duen marka
New York, Connecticut, Kalifornia eta Florida bezalako estatuetan, non desberdintasun ekonomikoak muturrera iristen diren, ikusi dute aldaketak gertatzen direla sare neuronaletan eta eremu kortikalaren lodieran. Horrek eragin zuzena du buruko osasunean: antsietatea eta depresioa izateko joera handiagoa da gizarte bereizketak nabarmenak diren eskualdeetan.
«Haurrek euren inguruko desberdintasunak sumatzen dituzte, eta horrek estres kronikoa sor dezake. Estres horrek, aldi berean, garunaren garapena baldintzatzen du», azaldu dute ikerketaren egileek.
Aldiz, berdintasun ekonomiko maila handiagoa duten estatuetan –hala nola Utah, Wisconsin edo Vermont–, ez dira halako desberdintasun neurologiko nabarmenak aurkitu.
Familia egoeratik harago: gizarte osoaren egitura da giltza
Aztertutako datuek erakutsi dute ez dela nahikoa haur baten familiaren diru-sarrerak kontuan hartzea. Inguruneko oreka ekonomikoa, berdintasunaren edo desberdintasunaren maila orokorra, erabakigarria da garapen neurologiko osasuntsua izateko.
Horregatik, ikertzaileek ohartarazi dute gizarte berdinzaleagoak sortzeko politika publikoak indartu beharra dagoela. Adibidez, zerga progresiboak, osasun sistema unibertsala, auzoetan komunitate sendoak sortzeko ekimenak eta azpiegitura publikoetan inbertsioak.
Ikerketa metodologikoki sendoa eta aplikazio zabala
Aztertutako metodologia beste herrialde batzuetan aplikatzeko egokia dela nabarmendu dute egileek, eta uste dute emaitzek bultzatu beharko luketela politika publikoen berrikuspena: «Ezin dugu garapen neurologikoa soilik faktore biologikoen bidez ulertu. Gizartearen egiturak ere funtsezkoak dira».
Aberatsentzako ere ondorio negatiboak
Interesgarria da ikustea desberdintasuna ez dela arazoa soilik errenta baxuenentzat. Beste ikerketa batek frogatu zuen AEBko aberatsenek ere bizi-itxaropen txikiagoa dutela Europako aberatsenekin alderatuta. Arrazoia? AEBko desberdintasun sozialaren maila askoz handiagoa delako.
Horrek erakusten du gizarte bidezkoagoek onurak ekartzen dituztela denontzat: pobreentzat, baina baita aberatsentzat ere.
