Europako Batzordeak neurri zorrotzak iragarri ditu altzairuaren merkataritza babesteko. Astearte honetan aurkeztutako proposamenaren arabera, EBn mugarik gabe sar daitezkeen altzairu inportazioen kopurua erdira murriztuko da, eta kuota hori gainditzen denean aplikatzen den zerga% 25etik % 50era igoko da. Helburua argia da: munduko gehiegizko ekoizpenari aurre egitea, bereziki Txinako industria subsidiatuaren eraginari.
Komisioaren proposamenak, oraindik Euro-parlamentuak eta estatu kideek onartu beharko dutenak, 2026ko ekainaren 30ean ordezkatuko du indarrean dagoen altzairuaren babes-neurria. Iturriek azaldu dutenez, erabakia «egoera jasanezina» bihurtu den testuinguru batean hartu da, «hirugarren herrialdeetako lehiarik gabeko praktikek» Europako industria estutzen dutelako.
Kuotak 2013ko mailara itzuliko dira
Neurriaren xehetasunen arabera, inportazio libreko kuota %47 murriztuko da, 18,3 milioi tonaraino, eta hortik gora, %50eko zerga ezarriko da. Horrek esan nahi du zerga gabeko bolumenak 2013ko mailara itzuliko direla, orduan oraindik ez baitzen ekoizpen globalaren gain-kapazitatearen arazoa nabarmena.
Horrez gain, inportatzaileek altzairuaren jatorri zehatza aitortu beharko dute, hots, non egin zen lehen urtze eta isurketa-prozesua. Bruselaren asmoa da, horrela, gardentasuna handitzea eta jatorri faltsuak erabiliz muga-zergak saihestea ekiditea, adibidez, altzairua beste herrialde batean gutxieneko eraldaketa baten bidez “birklasifikatuz”.
Europako Batzordeak urteak daramatza altzairuaren gaineko ekoizpen masiboaren aurka borrokan, eta oraingo proposamena ikuspegi global horren baitan kokatzen du. Txina eta India dira ekoizpen gehiegizkoaren arduradun nagusitzat jotzen direnak, baina Hego-ekialdeko Asiako beste herrialde batzuk ere aipatzen dira.
Azken hamarkadan, ondorioak nabarmenak izan dira: Europako merkatu-kuota %8raino jaitsi da mundu mailan, eta kontinentean instalatutako ekoizpen-ahalmena %67ra mugatu da. Egoera hori are gehiago okertu du AEBen erabakiek: Washington-ek %50eko muga-zerga ezarri dio altzairu europarrari, eta horrek hirugarren herrialdeetako produktu gehiago bidera ditzake EBra.
«Txina da gain-kapazitatearen erantzule nagusia, eta, tamalez, egoerak okerrera egin du azken urteetan», azaldu dute iturri komunitarioek. Horregatik, gehitu dute, «Komisioak ez du beste aukerarik ikusten inportazioak mugatzea baino, industria europarra kolapsotik babesteko».
Banaketa eta negoziazioak herrialdeka
Proposamen berriak ez du oraingoz 18,3 milioi tonako kuotaren banaketa nazionalik zehaztu. Komisioaren asmoa da herrialde interesdunekin negoziatzea, ahalik eta azkarren, Munduko Merkataritza Erakundearen (OMC) esparruan.
Bruselak adierazi duenez, negoziazio horietan lehentasuna izango dute EBn sartzeko hautagai diren herrialdeek eta segurtasun-premia bereziak dituzten estatuek, hala nola Ukrainak. Hala ere, salbuespen bakarra aurreikusten da: Europako Esparru Ekonomikoko kideak (Norvegia, Islandia eta Liechtenstein) libre geratuko dira neurri berrietatik.
Hornitzaile nagusien artean: Turkia, India eta Txina
Neurriak eragin zuzena izango du EBra altzairua esportatzen duten herrialde nagusietan: Turkia, India, Korea, Vietnam, Txina, Japonia, Erresuma Batua eta Ukraina dira zerrenda horretan nabarmenenak. Horiek izango dira, hain zuzen, muga-zergen igoeraren ondorioz gehien kaltetuak.
Aukera berria Estatu Batuekin akordio bateratua bilatzeko
Bruselak ez du neurri hau soilik defentsa ekonomiko gisa ulertzen; diplomazia komertzialerako tresna ere izan daiteke. Komisioaren arabera, AEBekin akordio berriak negoziatzeko abiapuntua izan liteke, Estatu Batuek uztailean egindako merkataritza-akordiotik kanpo utzi baitzuten altzairua, eta %15eko tasa murriztua beste produktu batzuei baino ez diete aplikatzen.
«Uste dugu neurri honek oinarri egokia eskaintzen duela Estatu Batuekin berriro esertzeko, altzairuaren gain-kapazitateari aurre egiteko neurri bateratuak aztertzeko, eta, zergatik ez, %50eko muga-zergaren ordez akordio hobe bat lortzeko», adierazi du EBko goi-mailako funtzionario batek.
Europaren industria babesteko mugimendu estrategikoa
Azken finean, proposamen honek Europako industriaren bizi-iraupena bermatu nahi du, merkatuaren desorekaren aurrean babes propioa ezarriz. Komisioaren iturriek ohartarazi dutenez, inportazioak kontrolik gabe uzteak ondorio “hilgarriak” izan ditzake sektorearentzat.
2026ko erdialdera arte eztabaidatuko den neurria EBren merkataritza-politikaren norabide berri baten seinale izan liteke: autodefentsarako joera handiagoa, merkatu globalaren injustiziaren aurrean.
