Streaming zerbitzuak arrakastatsuak izateko giltza bat dute: erabiltzailearen portaera aztertzea. Elena Neira, Kataluniako Unibertsitate Irekiko irakasle eta plataformen funtzionamenduan aditua, argi mintzatu da: «Erabiltzaileak ikusten duen eduki oro informazio bihurtzen da plataformarentzat, eta horrekin entrenatzen dute algoritmoa. Horrek atzeraelikadura sortzen du: algoritmoak eskaintzen duena erabiltzailearen hautua baldintzatzen du, eta hautuak, berriz, algoritmoa bera elikatzen du». Hori dela eta, Netflix bezalako plataformek ikuslea sarritan zirkulu itxi batean harrapatzen dute, beti antzeko edukien aurrean.
Urriaren 20an hamar urte igaroko dira Netflix Hego Euskal Herrian martxan jarri zenetik. Hamarkada honetan, ikus-entzunezkoen mundua irauli du: nola ikusten diren filmak eta telesailak, nola ekoizten diren, eta baita nola banatzen diren ere. BBC eta Sky taldeetan lan egindako eta gaur egun sektoreko aholkularia den Garazi Goiak azaldu duenez, «beste plataformek ez bezala, Netflix gai izan da errentagarritasuna lortzeko; hor dago bere nagusitasunaren gakoa».
Harpidetzen hazkundea moteldu denean, plataformek bestelako bideak jorratu dituzte. Prezioak igotzea edo publizitatea txertatzea izan dira ohiko aukerak. Horrez gain, Netflixek jokoak eta bestelako edukiak eskaini ditu erabiltzaileei, bezeroak ez galtzeko. Goiak nabarmendu du azken urteetako berrikuntza nagusietako bat kirol edukietan egindako inbertsioa izan dela: «Kirolean indarra jartzen hasi dira, eta horrek etorkizunean pisu handia izango du».
Netflixen historia askok ahaztuta dute: 1990eko hamarkadaren amaieran DVD bidezko pelikulen alokairuarekin hasi zen AEBtan. 2007an sartu zen online streaming munduan, eta 2011tik aurrera hasi zen nazioarteko zabalkundea. Europan 2012an sartu zen lehen aldiz, eta urte gutxiren buruan Euskal Herrira ere iritsi zen.
Inbertsio eta irabazi erraldoiak
Edukien ekoizpenean egindako inbertsioa da Netflixen beste ezaugarri nagusietako bat. 2020tik 2024ra bitartean, urtero hamar mila milioi eurotik gora gastatu ditu film, telesail eta dokumentalak ekoizten. Horri katalogoan beste konpainietatik erositako lanak gehitu behar zaizkio. Diru horrek guztizko irabazi handiak ekarri ditu: 2025eko lehen bi hiruhilekoetan soilik, 12.000 milioi eurotik gorako mozkinak izan ditu konpainiak.
Euskararen presentzia: aurrerapenak eta hutsuneak
Merkatuan nagusitasuna lortu badu ere, hizkuntza gutxituen ikuspegitik Netflix ez da eredu eredugarria izan. Goiak berak gogorarazi du: «Netflixen lehentasunen artean ez dira hizkuntza gutxituak agertzen». Hala ere, azken urteetan euskarazko eskaintza zertxobait handitu da, gizarte mugimenduen presioari esker.
2016an agertu zen lehen aldiz film bat euskarazko audioarekin, Planet 51, eta ordutik hona katalogoan ehunka lan batu dira euskarazko audio edo azpidatziekin. Gaur egun 300 lan inguru daude horrela eskuragarri, baina adituen arabera eskaintza oraindik oso urria da. Pantailak Euskaraz mugimenduak eta hainbat herri ekimenek presioa egiten jarraitzen dute, baina Netflixek ez du inoiz sustatzen bere katalogoko edukien euskarazko bertsioa.
Inkestek agerian utzi dute Netflix dela Hego Euskal Herrian gazteen artean nagusi den plataforma: bigarren hezkuntzako eta unibertsitateko ikasleen %72k dute sarbidea. Hala ere, askok ez dakite katalogoan euskarazko aukerak badaudenik, plataformak ez baitu horrelako informazioa bistaratzen.
Pantailak Euskaraz-ek eta Aldatu Gidoia-k lanean jarraitzen dute euskararen presentzia areagotzeko. Bitartean, Netflixen botoi gorriak gero eta etxe gehiagotan pizten jarraitzen du, eta etorkizunean euskarak zenbateko lekua izango duen ikusteke dago.
