Urriaren azken igandean berriro ere ordu-aldaketaren errituari jarraituko diogu: 03:00etan 02:00ak izango dira. Neguko ordutegia ezarriko da, ohikoa den moduan. Baina litekeena da aldaketa hau azkena izatea, Espainiako presidente Pedro Sanchezek gaia berriro mahai gainean jarri baitu.
Gobernuburuaren arabera, ordulariak urtean bitan mugitzeari ez zaio erabilgarritasunik ikusten gaur egun. «Ez du ia energiaren aurrezpenean laguntzen, eta herritarren bizimoduan eta osasunean kalte egiten du», azaldu du Sanchezek. Horregatik, astelehen honetan Europako Kontseiluan proposatuko du behin betiko amaiera ematea, eta Europako Parlamentuak 2026rako aurreikusitako erabakia martxan jartzea.
Ordu-aldaketaren arrazoia historian dago: Lehen Mundu Gerran hasi ziren herrialdeak ordulariak moldatzen, argi naturalaz gehiago baliatzeko eta fabriketako ekoizpena luzatzeko. Denborarekin, neurri hori ez zen modu koordinatuan aplikatzen, eta 1980ko hamarkadan Europar Batasunak sistematizatu zuen.
Energiaren Euskal Erakundeko Jose Manuel Borqueren arabera, «aurrezpen teorikoa badago, baina ikerketek frogatu dute oso txikia dela». Adrian Diez geografoak datu zehatzagoak eman ditu: «Pertsonako urtean 50 zentimotik 6 eurora bitarte aurrezten da, ez gehiago». Azken urteetako berrikuntza teknologikoek —argi-sistema eraginkorragoak eta eraikin berrien isolamendu hobea— aurrezpen beharra ia ezabatu dute.
Espainiako kasu berezia
Greenwich meridianoan kokatuta egon arren, Espainiak Europako ordutegi zentralarekin bat egiten du 1940tik. Gerra Zibilaren ondoren hartu zen erabakia, behin-behineko gisa, baina gaurdaino iraun du. Horregatik, gure egunerokoa ez dator bat eguzki-orduekin, eta desfase horrek eragina du bai lan ohituretan bai produktibitatean.
«Beste europar batzuek ordubete lehenago hasten dute eguna eta jardunaldia amaitzen dute; horrek lan eta familia bizitza hobeto uztartzea ahalbidetzen die», azaldu du Diezek.
Aisialdia ala lo-orduak?
Ordutegiak ezartzen duen eguzki-orduaren banaketak zuzenean baldintzatzen du gure bizimodua. Arratsalde luzeagoak aisialdirako abantaila dira, baina horrek kontsumo handiagoa ere ekar dezake, bai establezimenduetan bai garraioan. Goizean argi gehiago izateak, berriz, atseden eta kontziliazioa erraztuko lituzke.
Eztabaida Europan ireki bada ere, estatu bakoitzak erabaki beharko du zein ordutegi mantendu urte osoan. Horrek mapa anitzago bat ekar lezake kontinentean, eta horregatik galdera berriak sortzen dira: Frantzia eta Espainia batera mugituko dira? Euskal Herriak bi ordutegi ezberdin izango ditu mugaren bi aldeetan?
Borquek ondorio argi bat plazaratu du: «Azkenean, erabakia faktore geografiko, sozial eta ekonomikoen araberakoa izango da, eta ez dago aukera bakar egokirik. Bakoitzak bere errealitatera moldatuko du ordularia».
