Euskal Autonomia Erkidegoko 2026ko kontuak traba nagusiak gaindituta jarraituko du bidean. Astearte honetan, oposizioak aurkeztutako lau osoko zuzenketek ez dute aurrera egin, eta horrek atea ireki dio EAJk eta PSEk berriz ere euren gehiengoarekin aurrekontuak abenduaren 23an behin betiko onartzeari.
2026rako proposatutako aurrekontuak 16.378 milioi eurokoak dira, iaz baino %4,1 handiagoak, eta kopuru horri beste 935 milioi batu zaizkio aparteko inbertsioetarako poltsa gisa. Eztabaidaren hurrengo geltokia batzordea izango da, non taldeek aurkeztutako 1.241 zuzenketa partzialak banan-banan aztertuko dituzten.
Aldaketetarako aukerak, itxura batean, oso murritz
Eztabaidan agerian geratu denez, oposizioko alderdien eta gobernukideen artean dauden desadostasunek ez dute zirrikitu handirik uzten akordiorako. Hala ere, Noël D’Anjou Ogasun eta Finantza sailburuak adierazi du prest daudela «proiektua aberastu eta zentzuzkoak diren ekarpenak txertatzeko». Hitz horiek gorabehera, eztabaidan lehertu diren kritikek bestelako giroa erakutsi dute.
EH Bilduk etxebizitzaren arazoa jarri du erdigunean
Pello Otxandianok nabarmendu du aberastasunaren banaketan eta gastu publikoaren eraginkortasunean sakondu beharra dagoela, eta salatu du gobernuak ez duela negoziaziorako borondaterik erakutsi: «Etxebizitzaren arazoa egiturazkoa bihurtzen ari da, eta Premiazko Neurrien Legea negoziatzea ezinezkoa izan da, gure zuzenketa guztiak atzera bota dituztelako».
EAJko Joseba Diez Antxustegik argi hitz egin dio: «Gobernu honengandik Bilduren politikak egitea ez daukazue espero behar». Sozialisten Susana Corcuerak ere zalantzan utzi du oposizioak aurkeztutako alternatiba: «Ez dakigu zein den proposatzen duten eredua».
PP: herritarren pobretzea eta administrazioaren handikeria
Javier de Andresek gogor egin du kontu publikoen kontra, salatuz aurrekontuak herritarren bizi-maila baino askoz azkarrago hazten direla, eta presio fiskala eta zorpetzea, berriz, etengabe goraka: «Honen ondorio zuzena da gizartea pobretzen ari dela, bitartean administrazioak kargu eta egitura gehiago sortzen dituen bitartean».
Segurtasunaren, osasunaren eta familien aldeko politiketan aldaketarik ez ikustea ere kritikatu du. Sozialistek, berriz, PPren diskurtsoa «ultra-liberala» dela esan dute.
Sumarrek zerga-politikaren norabidea eta etxebizitzaren alorreko erabakiak jarri ditu zalantzan
Jon Hernandezen ustez, aurrekontuek ez dute erantzuten herritarrek dituzten erronka nagusiei: «Ez dago klima-aldaketari aurre egiteko estrategiarik, ez industria-eraldaketarako apustu nahikorik; gainera, etxebizitzan espekulazioa mugatzeko neurriak ere ez dira ageri».
Bere iritziz, azken zerga-erreformak pisua langileen bizkar utzi zuen berriro, eta EAJk eta PSEk ez diete aurre egiten «higiezinen, bankuen eta eraikuntza enpresen presioei».
Voxek proiektu osoa bere ikuspegi ideologikotik baztertu du
Amaia Martinezek argudiatu du kontuek «euskal separatismoaren proiektu apurtzailean» sakontzen dutela eta oinarrizko zerbitzuetan inbertsio eskasa dutela. Ohiko moduan, EAJk eta PSEk ez diote erantzun.
Gobernuak mezu bakarra helarazi du: aurrekontuak indarrean eta negoziazioari atea zabalik
Eztabaidaren ildoa gorabehera, Jaurlaritzak berretsi du tramitazioa modu arruntean jarraitzen duela eta ez dagoela inolako etendurarik. Gobernuak nabarmendu du aurrekontuak egon direla eta egongo direla aplikazioan, eta etorkizuneko epai bakarren batek soilik alda dezakeela hori.
