NASAk darabilen egutegi “kontserbadore” baten arabera, gizakiak Martera heltzea 2045 ingururako aurreikusten da. Hala azaldu du agentziako ‘’Gateway’’ programako zuzendariordeak, Carlos Garcia-Galanek, Ilargia ardatz duen ‘’Artemis’’ kanpainaren barruan Marterako bidea prestatzea funtsezkoa dela azpimarratuz. Haren esanetan, gaurko baldintzak bere horretan mantenduko balira, «nire buruan data kontserbadore bat jarriz gero, eta ezer ez balitz aldatuko, 2040ko hamarkadaren erdialdera joko nuke».
“Iraultza” batek dena azkartu lezake
Dena den, Garcia-Galanek aukera azpimarratu du: jauzi teknologiko batek epeak nabarmen laburtzea. Adimen artifizialaren bilakaera, edo espaziora joateko kostuak jaisteko bultzatzen ari diren propultsio-eredu berriak aipatu ditu, sektore pribatuaren pisua handitzen ari den testuinguru batean. Horrelako aldaketaren bat iritsiko balitz, iritsiera «bost edo sei urteren bueltan» ere gerta litekeela iradoki du.
Hurrengo geltokia: Ilargia, probaren eta ikaskuntzaren laborategi
Martera begiratu arren, une honetan helburu nagusia Ilargira itzultzea dela nabarmendu du. Garcia-Galanek zuzenean parte hartzen du lau astronauta Ilargiaren ingurura eramango dituen misioaren kudeaketan; helburua ‘’Orion’’ ontzia estu probatzea da, ondorengo urratsa —astronautak Ilargiko azalera eramatea— prestatzeko. Horri buruz, honela laburbildu du: «Duela 50 urte baino gehiago egin genuen. Lurreko orbita baxuan asko egin dugu izan den aurrekontuarekin… baina inoiz baino gehiago, orain da momentua, eta Ilargira heltzea sarrera-prezioa da».
Zergatik Ilargia? Marterako behar diren tresnak bertan frogatzeko
Azalpenaren muina argia da: Ilargia entrenamendu-eremu gisa erabiltzea. Marteren kasuan energia-eskari handia espero dutenez, han elektrizitatea sortzeko erreaktore nuklear baten beharra aipatu du, eta teknologia hori lehenago Ilargian probatzea dutela helburu: «Marten erreaktore nuklear bat beharko dugu elektrizitatea sortzeko… eta hori Ilargian egin nahi dugu».
Horrez gain, etorkizunean oinarriak muntatzeko asmoa dute Ilargian, Marteren logika berdina praktikan jartzeko: bertako baliabideak aprobetxatzea, lurrazaletik materiala atera, erregaia ekoitzi edo «edateko ura» lortzeko bideak frogatzea. Lurrean antzeko teknologiak badauden arren, eskala handian egitea da erronka, eta Ilargia horretarako probaleku egokia dela defendatu du.
Egutegia: azken proba eta 2027ko ilargiratzea helburu
Ilargiaren inguruko misio horrek bi edo hiru hilabeteko iraupena izatea aurreikusten dute, eta Garcia-Galanek azaldu du ontziaren “azken proba” izango dela, tripulazio-sistemak eta kontrolak nola dabiltzan egiaztatzeko: «‘Apollo 9’ misioaren parekoa da; hori eginda, operazioetan sartzeko prest gaude».
Ilargiratzea 2027rako dute jarrita, eta horretarako SpaceXekin akordioa aipatu du: enpresak lurreratze-ontzia eraikiko luke, eta teknologia giltzarri bat frogatu beharko litzateke aurretik, 2026an: orbitan dagoen depositu batetik beste ibilgailu bati erregaia transferitzea.
“Betebehar” moduko bat eta lurreko onurak
Azkenik, esplorazioaren zergatia ere mahai gainean jarri du Garcia-Galanek, dimentsio estrategiko eta zientifikoaz harago: «Marten gizakiok esploratzen jarraitzeko dugun gaitasuna bilatzen dugu; nolabait, betebehar moduko bat da». Eta ‘’Apollo’’ programatik ikasitakoa ekarri du gogora: espaziorako behar den ezagutza eta teknologia askotan Lurrean ere erabakigarri bihurtzen direla, informatikaren miniatura adibide gisa jarriz, garai hartako “gela osoko” ordenagailuetatik gaur egungo gailu txikietara igarotzeko bultzada hura aipatuta.
