Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Hiri Agenda Sailak eguneratu du zein udalerri izendatu daitezkeen etxebizitza arloko eremu tentsionatu, Estatuko Etxebizitza Legearen irizpideetan oinarrituta. Zerrenda berri horretan, gutxienez irizpide bat betetzen duten 32 udalerri jaso dira, eta horrek eragina du EAEn bizi diren herritarren %67,3an, hau da, 1,48 milioi pertsona baino gehiagotan.
Udalerri horiek izendatzeko, hiru irizpide hartu dira kontuan: etxebizitzen salerosketa edo alokairu prezioen igoera handia izatea, errenta familiarraren %30etik gorako ahalegin ekonomikoa egitea, edo bien arteko konbinazioa. Horiexek dira legeak ezartzen dituen mugak.
Mugimenduak hiru lurraldeetan
Zerrenda eguneratuan hainbat aldaketa nabarmen daude aurrekoarekin alderatuta. Araban, Gasteiz da oraindik ere hiru irizpideak betetzen dituen udalerri bakarra, eta Dulantzi zerrendatik atera da. Bizkaian, Bilbo, Basauri, Portugalete eta Santurtzi daude oraindik barne, eta Bermeo partzialki tentsionatua izatetik osorik tentsionatua izatera igaro da. Horrez gain, sei udalerri sartu dira lehen aldiz: Derio, Gorliz, Elorrio, Lekeitio, Ermua eta Sopela. Aitzitik, Etxebarri, Ortuella, Gernika-Lumo eta Trapagaran zerrendatik kanpo geratu dira.
Gipuzkoan, Zarautz orain erabat tentsionatua da, eta beste zortzi udalerri batu dira: Bergara, Legazpi, Deba, Oiartzun, Getaria, Oñati, Hondarribia eta Orio. Beste sei udalerri, berriz, kalifikazioa galduko lukete: Andoain, Ordizia, Beasain, Urnieta, Lazkao eta Zestoa.
“Euskal eredua”: udalekin adostutako ikuspegia
Sailburu Iñaki Arriolak azaldu du Jaurlaritzak “euskal eredua” aukeratu duela, ikuspegi itundu eta kooperatibo batean oinarrituta. Haren hitzetan, «Eremu tentsionatuak udalekin adostu dira, eta hiru urteko ekintza-planen bidez jorratuko dira». Ekintza horien bidez, babes ofizialeko etxebizitzen eskaintza handitzea da helburu nagusia, eta, horretarako, Eusko Jaurlaritza prest agertu da alokairu erregimenean eraikitzeko laguntza emateko.
Sailburuak adierazi du udalerriek ezinbesteko eginkizuna dutela: lurzoru egokia identifikatu eta erabilgarri jarri behar dute, ordenantza egokiak onartu, eta etxebizitza hutsen erabilera sustatzeko neurriak ezarri. «Udalek aktiboki parte hartu ezean, tentsionamendutik irtetea zaila izango da», ohartarazi du.
Neurri berriak eta erreformak bidean
Izendapen horiek aukera ematen dute esku-hartze espezifikoetarako. Jaurlaritza hainbat lege-erreforma lantzen ari da eremu tentsionatuen figurari eragin handiagoa emateko: Gaztelagun edo Bizigune bezalako programak, etxebizitza turistikoen mugaketa eta beste neurri batzuk figura horren bidez lotzeko moduan izango lirateke.
Amaitzeko, Arriolak gogorarazi du hiru lurralde historikoetako Batzar Nagusiek onartutako azken zerga-erreformek kontuan hartzen dutela eremu tentsionatuen figura. Horri esker, etxebizitza hutsak merkatura ateratzen dituzten jabeentzat pizgarriak handitzeko aukera izango litzateke. «Lankidetza horrek etxebizitza-politika eraginkorra eta juridikoki sendoa egiteko oinarriak jartzen ditu», nabarmendu du.
