Euskal Autonomia Erkidegoak urria lehorraren eta beroaren artean igaro du aurten. Euskalmetek jakinarazi duenez, prezipitazioak ohiko mailaren %50etik behera geratu dira lurralde osoan, eta zenbait tokitan, bereziki Arabako hegoaldean, %30etik behera jaitsi dira. Tenperaturari dagokionez, 1991-2020 aldiko batezbestekoa baino 1,2 gradu altuagoa izan da, eta horrek mende honetako bederatzigarren urririk beroena bihurtu du.
Agentziak gogorarazi du azken urteetan urriko hilabeteak berotze nabarmena erakutsi duela, eta 2022koa eta 2023koa izan zirela orain arteko urterik beroenak.
Gipuzkoako kostaldea, euri gehien jaso duen eremua
Euriaren banaketa oso irregularra izan da lurraldeen artean. Gipuzkoako ipar-ekialdean jaso dira baliorik handienak, baina Arabako hegoaldean apenas egin du euririk, 10 litro metro karratuko muga ere gainditu gabe.
Hiriburuei dagokienez, Donostian eta Bilbon zortzi euri egun izan dira, eta Gasteizen bost baino ez. Euskalmeten arabera, datuek erakusten dute urria “oso lehorra” izan dela oro har, eta urtaroaren dinamika hidrologikoan eragina izango duela.
“Benjamin” ekaitza eta haize bortitzak
Hilaren 23an izan zen urriko egunik haizetsuena, “Benjamin” ekaitzaren pasabidearekin. Haize-bolada gogorrak neurtu ziren hainbat lekutan, baina Matxitxako izan zen nabarmenena: 147,5 kilometro orduko haize-ufadak erregistratu ziren. Euskalmetek azaldu duenez, «ekaitzak itsas inguruan inpaktu handia izan zuen, haize bortitzek eta olatu altuek baldintzatutako eguna utziz».
Alertak eta abisuak, urrian zehar
Muturreko baldintzen aurrean, Eusko Jaurlaritzak alerta laranja aktibatu zuen nabigaziorako arriskua zela eta, olatuen altueragatik. Horrez gain, lau abisu hori ezarri ziren: bi haizeagatik haizeguneetan, bat olatuengatik nabigaziorako, eta beste bat ur-proiekzio eta zipriztinengatik.
Agintariek gogorarazi dute azken hilabeteetan muturreko fenomeno meteorologikoen gorakada antzeman dela, klima-aldaketaren ondorioz «eguraldiaren muturreko jarrerak gero eta ohikoagoak» direlako.
Udazken bero eta lehorraren jarraipena
Urriko datuek berresten dute azken urteetako joera: Euskal Herriko klima beroago eta lehorragoa bilakatzen ari da, bereziki udazkeneko lehen hilabeteetan. Euskalmeten arabera, euriteen beherakadak eta tenperaturen igoerak epe luzeko ondorioak izango dituzte, bai uraren kudeaketan, bai landare eta itsas ekosistemetan.
Laburpena
Beraz, urria izan da 2024ko udazkenaren lehen atala baldintzatu duen hilabetea: bero, euri gutxi eta haize bortitzak nagusi izan dira. Meteorologia agentziak aurreikusten du datozen asteetan egoera lehorra mantendu daitekeela, eta iragarpenen arabera, azaroak ere antzeko joera izan lezake.
