Lisboako Udalak hiriko kaleetan tuk tuk ibilgailuen zirkulazioa mugatzeko erabakia hartu duela iragarri du. Erabaki horrek kezka handia sortu du sektorean, eta Lisboako Turismo Animazioko Gidarien Elkarteak (ANCAT) ohartarazi duenez, murrizketak ez dira behar bezala definitu, eta horrek arazoak ekar ditzake erabiltzaileentzat eta gidarientzat.
Elkartearen oharraren arabera, kale itxiek salbuespen argiak izan beharko lituzkete poliziarekin istiluak saihesteko. Frederico Carvalho ANCATeko presidenteak adierazi duenez, «garajeetara, hotel, museo edo jatetxeetara sartzeko aukera bermatu behar da», jarduera turistikoaren ohiko dinamika oztopatu gabe.
Erabaki iragarri baina oraindik ez gauzatua
Tuk tuk-en mugaketaren albistea hilabete batzuk lehenago iragarri zen, baina ez dute data zehatzik ezarri oraindik. Gidarien elkarteak salatu duenez, ez dute oraindik neurriaren testu ofiziala ezagutzen eta horrek ziurgabetasuna sortu du sektorean. Inés Henriques ANCATeko idazkari nagusiak adierazi duenez, «badira kale problematiko batzuk, eta horiek udaletxearekin batera negoziatu beharko ditugu».
Henriquesen esanetan, Lisboako Udala elkarrizketarako prest agertu da, eta tuk tuk ibilgailuen ibilbide berriak adosteko borondatea erakutsi du. Elkarteko arduradunek uste dute hainbat kale itxiera berrikusi behar direla eta neurriak ez liratekeela udal mailan soilik hartu behar, baizik eta Portugalgo gobernuaren esku-hartze orokor bat behar dela.
Sektore ekologikoago baten aldeko apustua
ANCATek gogorarazi du tuk tuk sektorea izan dela deskarbonizazioaren eta eraldaketa ekologikoaren aldeko apusturik handiena egin duena. Turismo arloan, hiru gurpileko ibilgailu hauek elektrifikazio prozesu bat jarri dute martxan azken urteetan, baina, hala ere, erabaki hauek haien jarduerari kalte egiten diote.
Elkartearen iritziz, beharrezkoa da:
- Tuk tuk gidariaren lanbidea profesional gisa aitortzea.
- Prestakuntza derrigorrezkoa izatea turistak behar bezala artatzeko.
- Ibilgailu kopurua kontrolatzeko baimen sistema bat ezartzea.
ANCATek azpimarratu duenez, «ez dugu jakiten zenbat tuk tuk dabiltzan hirian, ezta zenbat pertsona ari diren lanean ere». Turismoaren eragina handia denez, jarduera erregulatzeko neurri zehatzak eskatzen dituzte.
Turismo hazkundearen erronka
Lisboan 2023an 15 milioi gaualdi erregistratu ziren Institutuko Estatistika Nazionalaren (INE) arabera, eta kopuru hori 15 aldiz handiagoa da hiriko biztanleriarekiko. Udal agintariek azaldu dutenez, turismoaren presioa arintzea da mugaketa hauen helburua, auzoetako bizilagunak kexu direlako zarata eta trafiko arazoengatik.
Halere, gidarien elkarteak argi utzi du: «Ez dugu borrokarik nahi, baina gure eskubideak defendatuko ditugu». Haien ustez, hiriko mugikortasunarekin batera, turismoaren motor ekonomikoa ere babestu behar da.
Etorkizuna elkarrizketaren bidez
ANCATeko arduradunek adierazi dute prest daudela Lisboako Udalarekin elkarlanean aritzeko irtenbide adostu bat lortzeko. Beren eskaera nagusiak dira:
- Hiriko hainbat kale irekita mantentzea ibilgailu turistikoentzat.
- Ibilbide alternatiboak adostea bizilagunen atseden beharra errespetatuz.
- Baimen sistema argia ezartzea sektorean kontrol handiagoa izateko.
Aurreikuspenen arabera, datozen hilabeteetan egingo dituzte bilera gehiago. Bien bitartean, Lisboako hirigune historikoan tuk tuk ibilgailuek ohiko jarduna mantenduko dute, baina murrizketa berriak noiz gauzatuko diren ziurgabetasunak irauten du oraindik.
