Europako Espazio Agentziak (ESA) lehen aldiz zabaldu ditu Biomass sateliteak jaso dituen irudi esklusiboak, eta horien bidez munduko basoen karbono-erreserbak aztertzeko lehen urratsak eman dituzte. Indonesiako oihan tropikala edo Brasilgo Amazoniako basoa dira bistaratutako guneetako batzuk.
«Oraindik funtzionamendua doitzen ari gara, daturik zehatz eta kalitate handienak eskaintzeko, eta horrela zientzialariek jakin dezaten zenbat karbono gordetzen duten munduko basoek», azaldu du Michael Fehringer ESAren Biomass proiektuaren zuzendariak.
Irudi koloretsuak: karbonoaren mapa
Irudiek kolore bereizgarriak dituzte: berdeak oihan tropikala adierazten du; gorria, ordoki eta hezegune basotsuak; urdin-morea, larreak; eta beltza, ibai eta aintzirak. Horien bidez, zuhaitzen enborretan, adarretan eta zurdoetan metatutako karbonoaren ehunekoa kalkulatu daiteke —guztira karbonoaren %90 baino gehiago—.
Satelitea apirilaren 29an jarri zuten orbitan, eta Living Planet Symposium jardunaldian aurkeztu dira irudiak lehen aldiz, Vienan.
Teknologia berritzailea: basoen barnera sartzen den radarra
Biomass sateliteak lehen aldiz erabilitako radar sistema berezi bati esker, zuhaitzen egitura sakonean barneratzeko gai da, zer lur-azpitan dagoen jakiteko. Klaus Scipal proiektuaren arduradunetako batek adierazi duenez, «oraindik irudien azterketan gaude; helburua da basoak hiru dimentsiotan ikustea ahalbidetuko duen prozesua gauzatzea».
Lan hori amaitzeko, bederatzi hilabeteko epea aurreikusten dute, eta horren ostean hasiko dira biomasa eta karbono-mailen aldaketak zehaztasunez neurtzen.
Baso tropikaletatik Antartikara
Satelitearen gaitasunak ez dira oihan tropikaletan soilik gelditzen. Bere radarrak gai dira basamortuetako hondar lehorrean bost metrora arte sartzeko, eta horri esker lehen irudiak lortu dituzte Txadeko basamortuan. Gainera, izotza ere zeharkatzeko gai da, eta Transantartikako mendilerroa edo Nimrod glaziarra aztertzeko erabilia izan da.
Scipalek adierazi duenez, «informazio horrek Lurraren iraganari buruzko pistak emango dizkigu, izan ere, gaur egun basamortuak diren lurralde horiek antzina basoz estalita zeuden».
Planetaren arnasa: “birika berdeak”
Sateliteak bereziki Afrikako, Latinoamerikako eta Hego Asiako eskualde tropikaletako irudiak bilduko ditu, eta horietan metatzen da munduko biomasa gehiena. Gaur-gaurkoz, ez dago eremu horietako datu fidagarririk, eta ESAren arabera, horiek biltzea funtsezkoa da karbonoaren zikloa hobeto ulertzeko.
Basoek urtean 8.000 milioi tona CO₂ xurgatzeko gaitasuna dute, eta horregatik ezagunak dira «Lurraren birika berdeak» izenez.
