Behinola dunak eta harea besterik ez ziren lekuetan, orain ispilu erraldoiek eguzkia harrapatzen dute. Txinako iparraldeko basamortuetan sortzen ari den eguzki-plaken itsaso urdina da herrialdearen energia-trantsizioaren ikur handienetakoa, eta, era berean, mundu osoaren arreta piztu duena.
Barne Mongolian, non ikatza izan den hamarkadetan ekonomiaren oinarria, orain beste irudi bat nagusitu da: energia garbia eta erritmo biziko berrikuntza teknologikoa. Asiako erraldoiak, ekonomia munduko lehen postuan duenak, berotegi-efektuko gasen murrizketa erronka estrategiko gisa hartu du.
Xi-ren konpromisoa eta emisioen erronka
Xi Jinping presidenteak joan den astean Nazio Batuen Erakundean baieztatu zuen Txinak 2035erako %7 eta %10 arteko isurien murrizketa lortzeko konpromisoa hartu duela, urte honetan espero den emisio maximoarekin alderatuta. Herrialdea da gaur egun berotegi-efektuko gas gehien isurtzen duena, eta, hortaz, hartu duen konpromisoak nazioarteko oihartzun handia izan du.
Txinaren helburua argia da: ikatzaren menpekotasuna apaldu eta eguzkiaren, haizearen eta teknologia berrien bidez energia-eredu garbiago eta autonomoagoa eraikitzea.
Kubuqiko basamortuan, Ordosen, milaka eguzki-plaka instalatu dituzte azken urteotan, eta gaur egun 100 kilometro karratu estaltzen dituzte —Paris edo Lisboaren azalera bera, gutxi gorabehera—. Satelite-irudiek erakusten dute azken hamar urteetan izan duen hazkunde bizkorra: energia fotovoltaikoaren zabalkundeak erritmo ikusgarria hartu du.
Txinako agintariek argitaratutako aurreikuspenen arabera, 2030erako Frantziako gaitasun elektrikoaren hirukoitza sortuko dute instalazio fotovoltaiko berriek. Basamortua, hortaz, energia garbiaren fabrika bilakatu da.
Eguzkiaren potentziaren atzean dauden zailtasunak
Hala ere, garapen erraldoi horrek ez du oztoporik gabe egiten aurrera. Harea-ekaitzak plaken azalera kaltetzen dute, tenperatura altuek zelulen errendimendua murrizten dute, eta harea metaketak garbiketa etengabea eskatzen du —ura urria den eremuetan, hori arazo larria da—.
Arazo horiei aurre egiteko, Kubuqiko instalazioak garbiketa automatikoak dituzten sistemekin hornitu dituzte: haizagailuak eta bi aldeko teknologia darabilte, eguzkiaren argia ez ezik, harean islatzen den distira ere aprobetxatzeko.
Basamortuan ekoitzitako elektrizitatea Beijing, Tianjin eta Hebei bezalako eskualdeetara bidaltzen da, baina distantzia luzeek transmisio-lineen saturazioa ekar dezakete. Horregatik, zenbait eskualdetan proiektu berrien onarpena mugatzen ari dira, sare elektrikoaren gaitasuna egokitzeko beharraren ondorioz.
Ikatza, oraindik ezinbesteko iturri
Aldaketa erraldoi honen erdian, Txinak ez du ikatzari guztiz uko egin. Global Energy Monitor erakundearen arabera, aurten bertan jarri ditu martxan 2016tik izandako ikatz-instalazio handienak. Kubuqiko inguruan, oraindik ere ikus daitezke ikatzez betetako trenak eta ke-lainoaren azpian lanean ari diren tximiniak, trantsizioaren bi aurpegiak agerian utziz.
Etorkizuna: oreka bila
Txinaren trantsizio energetikoa oreka bilatzeko ahalegin konplexua da: alde batetik, garapen ekonomikoa eta industria-jarduera mantendu nahi ditu; bestetik, klima-aldaketaren aurkako borrokan aurrerapauso sendoak eman.
Basamortuko eguzki-plaken itsaso urdinak etorkizun jasangarri baten promesa irudikatzen du, baina haren azpian oraindik ikatza eta industria astuna dira nagusi. Trantsizioa, beraz, ez da kolore aldaketa soila: Txinak bere garapen-ereduaren oinarriak berrasmatzen ari da, mundu osoak arreta jarririk duen esperimentu erraldoi baten bidez.
